در فرهنگ ما ایرانیان، شعر و ادبیات همیشه جایگاه ویژه‌ای داشته است پس استفاده از شعر برای شروع سخنرانی می‌تواند یک راه هوشمندانه برای این کار باشد. یکی از آدابی که در بحث سخنرانی و آغاز آن وجود دارد، استفاده از همین شعرهای ادب پارسی است. شعرای کهن و نوی ما اشعاری دارند که نه تنها از مفاهیم غنی هستند، بلکه دارای ویژگی‌هایی هستند که برای شروع صحبت و جذب شنونده مناسب هستند.
در این مقاله قصد داریم، تا بهترین شعر برای شروع سخنرانی را معرفی کنیم و به این موضوع بپردازیم که، چرا استفاده از شعر باعث جذب مخاطب می‌شود.
چرا در شروع سخنرانی شعر بخوانیم؟
شکل آهنگین شعر باعث می‌شود شنونده احساس خوشایندی پیدا کند. یکی از مهمترین دلایل استفاده از شعر برای شروع سخنرانی همین است. ضمن این که علاقه‌مندی ایرانیان به شعر، باعث شده است تا چنین شیوه آغازی جذاب باشد.
استفاده از شعر برای شروع سخنرانی باعث می‌شود، افرادی که به شعر علاقه‌مند هستند، وقتی یکی از قطعات مورد علاقه خود را می‌شنود، به آنچه شما می‌خواهید بگویید جذب می‌شود. بنابراین قدرت شعر را جدی بگیرید و تصور نکنید که به یک کلیشه تبدیل شده است. در صورتی که از سخنرانی در جمع ترس دارید مطالعه مقاله «دلایل ترس از صحبت در جمع»می‌تواند برای شما مفید باشد.
بنابراین اگر بخواهیم نکته‌وار به چرایی استفاده از شعر در شروع سخنرانی اشاره کنیم، موارد زیر پاسخ درستی هستند:
- ایجاد اشتیاق در شنونده.
- القای حس آرامش و اعتماد به نفس.
- نشان دادن این که برای شنوندگان ارزش قائل هستید و عجله‌ای ندارید.
- نشان دادن این که اهل مطالعه هستید، بنابراین سخنرانی شما ارزش شنیدن دارد.
بهترین شعر برای شروع سخنرانی چیست؟
وقتی صحبت از انتخاب بهترین شعر می‌شود، ایده‌های مختلفی به ذهن خطور می‌کند. این که آیا باید براساس شاعر تصمیم‌گیری کنیم یا این که محتوا درجه اول اهمیت است؟ شعر منتخب باید چند بیت باشد؟ در پاسخ به این سؤالات، موارد زیر وجود دارند.
مقدمه باید مختصر و مفید باشد
زمانی که شعر مورد نظر خود را پیدا کردید، نیازی نیست تا تمام آن را بخوانید. به یاد داشته باشید که مقدمه سخنرانی باید کوتاه باشد، بنابراین تنها ابیاتی از آن را انتخاب کنید که در چند دقیقه کوتاه به سرانجام برسد. اما درمورد این که بهترین شعر برای شروع سخنرانی چیست، می‌توانیم چند نکته بیان کنیم.
مفهوم مناسب را انتخاب کنید
شعر برای شروع سخنرانی باید مفهومی سرآغازی داشته باشد. یعنی به صرف این که یک شعر زیبا است، نباید از آن برای آغاز سخنرانی استفاده کرد. در آثار شعر و ادب پارسی، اثر بد وجود ندارد، اما همه آن‌ها مناسب شروع صحبت کردن نیستند.
در انتخاب باز فکر کنید
سعی کنید از اشعار کمتر شنیده شده استفاده کنید. البته در ابتدا به یاد داشته باشید که افراد از شنیدن شعرهایی که حفظ هستند خوششان می‌آید، اما این موضوع نباید شما را به تکرار بکشاند. اشعار بسیاری به غیر از «به نام آنکه هستی نام ازو یافت، فلک جنبش، زمین آرام ازو یافت»، وجود دارند که برای شروع سخنرانی مناسب هستند. مطالعه مقاله «جملات انگیزشی برای سخنرانی» را پیشنهاد می‌کنیم.
خودتان شعر بسرایید
اگر بتوانید خودتان شعری آماده کنید هم بسیار خوب است. لازم نیست در سخنرانی این نکته را اعلام کنید که خودتان شعر را سروده‌اید، اما این کار می‌تواند اعتماد به نفس شما را افزایش دهد.
برخی شاعران مناسب‌تر از بقیه هستند
از بین شعرا و عارفان بزرگ ما، در بین آثار جامی، عطار و سعدی، اشعار بسیار خوبی به منظور شروع سخنرانی خواهید یافت. بیشتر ابیات این شعرا در که برای این هدف مناسب هستند، در مورد ستایش خداوند است.
بهترین نمونه های شعر برای شروع سخنرانی
یکی از روش‌های آغاز سخنرانی، ابراز خوشحالی از این است که شنوندگان وقت خود ار در اختیار شما قرار داده‌اند. بنابراین اگر به چنین آغازی می‌اندیشید، میتوانید با آرزوی سلامتی و شادکامی آغاز کنید. اشعار وحشی بافقی در این زمینه بسیار یاری رسان هستند.
- عشرت بادا صبح تو و شام تو را*** آغاز تو را خوشی و انجام تو را
شبهای تو را باد نشاط شب عید*** نوروز ز هم نگسلد ایام تو را
- یا رب که زمانه دلنوازت باشد*** ایام همیشه کارسازت باشد
رخش تو سپهر و زین رخش تو هلال*** خورشید به جای طبل بازت باشد
اشعاری که با یاد خدا همراه هستند نیز در ادبیات کهن فارسی بسیار دیده می‌شود. این چنین شعرهایی برای آغاز سخنرانی مناسب هستند.
- اول دفتر به نام ایزد دانا*** صانع پروردگار حی توانا
اکبر و اعظم خدای عالم و آدم*** صورت خوب افرید و سیرت زیبا
- آفرین جان آفرین پاک را *** آنکه جان بخشید و ایمان خاک را
عرش را بر اب بنیاد او نهاد*** خاکیان را عمر بر باد او نهاد
آسمان را در زبردستی بداشت*** خاک را در غایت پستی بداشت
آن یکی را جنبش مادام داد*** وان دگر را دایماً آرام داد
- بنام کردگار هفت افلاک*** که پیدا کرد آدم از کفی خاک
زمین و آسمان از اوست پید *** نمود جسم و جان از اوست پیدا
مه و خورشید نور هستی اوست*** فلک بالا زمین در پستی اوست
ز وصفش جانها حیران بمانده*** خرد انگشت در دندان بمانده
- الهی نامه را آغاز کردم*** به نامت باب نامه باز کردم
زبان را در فصاحت راه دادم*** دهان را در بلاغت برگشادم
توکل بر خدا، تقصیر بر خویش*** نهادم این نهایت نامه در پیش
- به توفیق خدای صانع پاک*** که دانش میدهد بر ملک و افلاک
ز بلبل نامه بتی چند گویم*** چو آب رفته باز آمد به جویم
قلم برگیر و راز دل عیان کن*** سرآغازش به نام غیبدان کن
خداوندی که جز وی کس نشاید*** که تا بر بندگان روزی گشاید
- خداوندا تویی دانای عالم*** ز عالم برتری وز جان عالم
نه گیتی بود نی ابلیس و ادم*** نه عالم بود نی ذرات عالم
تو آن پروردگار کردگاری*** که بیحبر و قلم صورت نگاری
به دست خود گل آدم سرشتی*** به سر بر سرگذشت ما نوشتی
- به نام او که جان را نور دین داد*** خرد را در خدادانی یقین داد
خدایی که عالم نامور زوست*** زمین و آسمان زیر و زبر زوست
دو عالم خلعت هستی از او یافت*** فلک بالا زمین پستی از او یافت
- به نام او که گنج جسم و جان ساخت*** طلسم گنج جان هر دو جهان ساخت
جهانداری که پیدا و نهان است*** نهان در جسم و پیدا در جهانست
چو ظاهر شد ظهور او جهان بود*** چو باطن شد بطونش نور جان بود
- به نام پروردگار فرد بی چون*** که ما را از عدم اورد بیرون
خداوندی که جان بخشید و ادراک*** نهاد اسرار خود ار در کف خاک
علیمی کین همه اسرار و انوار*** ز عشق خویش آورد او پدیدار
- به نام آنکه نور جسم و جانست*** خدای آشکارا و نهانست
خداوندی که جان در تن نهان کرد*** ز نور خود زمین و آسمان کرد
فلک خرگاه تخت لامکان ساخت*** ز کاف و نون زمین و آسمان ساخت
- ابتدا کردم به نام کردگار*** خالق هفت و شش و پنج و چهار
آن خداوندی که هستی ذات اوست*** هر دو عالم مصحف آیات اوست
- حمد بی حد آن خدای پاک را*** آنکه ایمان داد مشتی خاک را
آنکه در آدم دمید او روح را*** داد از طوفان نجات او نوح را
آنکه فرمان کرد قهرش باد را*** تا سزای داد قوم عاد را
- به نام خداوند جان و خرد*** کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای*** خداوند روزیده رهنمای
خداوند کیوان و گردان سپهر*** فروزنده ماه و ناهید و مهر
- ای به یادت تازه جان عاشقان*** ز آب لطفت تر، زبان عاشقان
از تو بر عالم فتاده سایهای*** خوبرویان را شده سرمایهای
- بسم الله رحمان رحیم*** هست صلای سر خوان حکیم
فیض کرم خوان سخن ساز کرد*** پرده ز دستان کهن باز کرد
بانگ صریر از قلم سحر کار*** خاست که: بسم الله دستی بیار
سایر ابیات شعر برای شروع سخنرانی
- ای نام تو بهترین سر آغاز*** بی نام تو نامه کی کنم باز
- به نام خدایی که جان آفرید*** سخن گفتن اندر زبان آفرید
- به نام خداوند دل های پاک*** که نامش بود در دلت تابناک
- به نام خداوند لوح و قلم*** حقیقت نگار وجود و عدم
- به نام خداوند وجد و سرور*** پدیدآور عشق و احساس و شور
آیا شعر نو برای شروع سخنرانی مناسب نیست؟
در مثال‌‌هایی که پیش‌‌تر آوردیم، هیچ شعر نویی دیده نمی‌‌شود. این اصلاً بدان معنی نیست که این نوع از شعر برای آغاز سخنرانی مناسب نیست. اگر شما مطالعه کافی داشته باشید و با آثار مختلف در این سبک آشنا باشید، به راحتی میتوانید نمونه‌‌هایی بیابید.
بنابراین محدودیتی از نظر سبک وجود ندارد. آنچه موجب شده است، مثال‌‌های بالا را بیان کنیم، این است که در بین ابیات کهن، راحت‌‌تر می‌‌توان مفاهیمی یافت که برای هدف ما مناسب باشد. در متن شروع سخنرانی در جلسات اداری 21 جمله مناسب برای شروع سخنرانی را آورده‌ایم که مطالعه می‌تواند مفید باشد.
روان خوانی را تمرین کنید
یکی از نکات مهم در سخنرانی، این است که بدون ایراد صحبت کنید. خواندن شعر ممکن است برای بسیاری دشوار باشد و اگر شعر را برای مقدمه انتخاب کرده باشید، باید بتوانید آن را روان بخوانید. مطالعه مقاله «نمونه سخنرانی انگیزشی» را پیشنهاد می‌کنیم.
شاید تصور کنید نیازی به حفظ کردن آن نیست و اگر روی تکه‌‌ای کاغذ آن را همراه داشته باشید بهتر است. تفاوتی ندارد که شعر را از حفظ بخوانید یا از روی نوشته به هر حال باید بدون نقص ادا شوند. بنابراین حتماً چندین بار آن را با صدای بلند بخوانید تا اشکالات خود را بیابید. اشکال در خواندن شعر، تنها محدود به تلفظ اشتباه کلمات نیست، بلکه لحن و مکث‌‌ها نیز در شعر مهم هستند. همچنین مطالعه مقاله «شعر در پایان سخنرانی» را پیشنهاد می‌کنیم.
سخنرانی ؛ ادغام هنر و علم
برای آنکه بتوانید به یک سخنران خوب تبدیل شوید، باید بدانید که داشتن یک متن مناسب تا چه اندازه ضروری است. توانایی سخنوری مانند یک علم قابل یادگیری است، بنابراین تصور نکنید که نیاز به مهارت‌های ذاتی دارد. در کنار این علم باید ظرافت‌‌هایی را چاشنی کار کنید که از هنر سرچشمه می‌‌گیرند.
استفاده از شعر برای شروع سخنرانی، یکی از این چاشنی‌‌ها است. شما نمی‌‌توانید با چهره‌‌ای عبوس، بدون هیچ صمیمیت و مقدمی‌‌چینی، سراغ مطلب اصلی بروید و انتظار داشته باشید چهره‌‌های مشتاق به شما خیره شوند. اگر در این باره به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله «زبان بدن» می‌تواند مفید باشد.
سخنرانی به‌‌ویژه اگر طولانی باشد، در ذات خود خسته‌‌کننده است و شما باید بتوانید در قدم اول، اشتیاقی در شنونده ایجاد کنید. شعرای ادب پارسی، در آثار خود ابیاتی دارند که گویی دقیقاً به همین منظور سروده شدهاند. کافی است کمی مطالعه داشته باشید و برای سخنرانی‌‌های خود، شروع خوبی از بین این آثار انتخاب کنید.
