مسئله تکامل نوع بشر همواره برای نویسنده ها جذاب بوده است و کتاب های علمی و فلسفی زیادی در این مورد منتشر شده است و در خلاصه کتاب انسان خردمند این مسئله به خوبی مورد بررسی قرار گرفته. برخی از این کتاب‌ها درون مایه فلسفی دارند و نویسنده بر اساس زاویه دید خود یا سایر متفکرین و فیلسوفین در مورد مسئله خلقت و تکامل انسان صحبت کرده است.
در حالی که برخی از این کتاب ها درون مایه کاملا علمی داشته و نویسنده در این دسته از کتاب ها تلاش می کند مسئله تکامل انسان را بر پایه تحقیقات صورت گرفته در طی سالیان و مسائل علم زیست شناسی توضیح داده و مورد بررسی قرار دهد.
یکی از کتاب هایی که در آن به بررسی تاریخ پیدایش انسان‌ها، از زمان فراگشت انسان باستان در عصر سنگ تا دنیای انسان امروزی می پردازد، کتاب انسان خردمند نوشته «یووال نوح هراری» است که این کتاب درون مایه ای تاریخی و فلسفی دارد. در این مقاله قصد داریم در مورد خلاصه کتاب انسان خردمند و نکاتی در مورد این کتاب زیبا و خواندنی صحبت کنیم.
آشنایی با کتاب انسان خردمند
همان طور که اشاره شد کتاب انسان خردمند کتابی زیبا و خواندنی است که در سال 2011 میلادی توسط نویسنده ای به نام «یووال نوح هراری» به رشته تحریر درآمده است. از آن جایی که این کتاب ارزشمند به زبان «عبری» نوشته شده است، در سال 2014 میلادی این کتاب به زبان انگلیسی ترجمه شد و در اختیار علاقه مندان و خوانندگان انگلیسی زبان قرار گرفت.
سپس در سال 1396 یکی از مترجمین کشورمان به نام «نیک گرگین» این کتاب خواندنی را به زبان فارسی ترجمه کرد و انتشارات «نشر نو» آن را منتشر نمود و در اختیار خوانندگان فارسی زبان قرار داد. به گفته نویسنده کتاب، این کتاب با الهام گرفن از کتاب اسلحه میکروب و فولاد نوشته شده است.
در این کتاب نویسنده با بررسی علم زیست شناسی و مراجعه به تاریخ زندگی انسان ها، در مورد مسئله پیدایش و تکامل انسان صحبت می کند. همچنین بعدها در ادامه این کتاب، هراری کتاب انسان خداگونه را نوشت.
در ادامه با ما باشید تا به خلاصه‌ای از کتاب انسان خردمند بپردازیم.
آشنایی با یووال نوح هراری
«یووال نوح هراری» نویسنده، روشن فکر و تاریخ‌دان اسرائیلی زاده ۲۴ فوریه ۱۹۷۶ در شمال اسرائیل و در شهر کریات آتا است. «هراری» توانسته است از دانشگاه آکسفورد مدرک دکترای تاریخ خود را دریافت کند. گفته شده است که او به اوضاع زندگی انسان و گذشته و آینده او علاقه زیادی دارد و در این مورد دست به مطالعات گسترده ای زده و حاصل مطالعات و تفکرات او در این باره، کتاب‌های او از جمله کتاب انسان خردمند و انسان خدا گونه است.
کتاب هایی که از او تاکنون به زبان فارسی منتشر شده است شامل کتاب های: انسان خردمند، انسان خداگونه، ساپی ینس، احساس خشنودی، بیست و یک درس برای قرن ۲۱، بزرگترین شیادی تاریخ و پول است. همچنین جالب است بدانید که افرادی معروفی همچون «بیل گیتس» و «باراک اوباما» نوشته‌ها و کتاب های «یووال نوح هراری» را مورد استقبال زیادی قرار داده اند و از آثار این نویسنده را ستوده اند.
در مورد افتخارات و جوایز این نویسنده و تاریخ‌دان می توان گفت که او دو مرتبه و در سال های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ میلادی موفق شد که جایزه «پولونسکی» را از آن خود کند و در سال ۲۰۱۲ به عضویت فرهنگستان علوم اسرائیلی‌های جوان درآید.
کتاب انسان خردمند از چند بخش تشکیل شده است؟
اگر کتاب انسان خردمند را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که نویسنده این کتاب را به چهار قسمت مختلف تقسیم کرده است. در واقع او در چهار بخش به انقلاب‌هایی که انسان در طول تاریخ زندگی خود در روی کره زمین با آنها مواجه شده است اشاره می‌کند. این چهار انقلاب بشری عبارتند از: انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و در نهایت انقلاب علمی. «هراری» سعی کرده است که در کتاب انسان خردمند این چهار موضوع را مورد بررسی قرار دهد و تاثیرات آنها را بر زندگی انسان بیان کند. در واقع او قصد دارد به بررسی این موضوع بپردازد که انسان چگونه در طول تاریخ تغییر کرده است تا به وضعیت و جایگاه امروزی خودش برسد.
در کتاب انسان خردمند به چه موضوعی پرداخته شده است؟
اگر بخواهیم در خلاصه‌ای از کتاب انسان خردمند، درمورد انگیزه اصلی «یووال نوح هراری» برای نوشتن این کتاب بپردازیم، در واقع باید بگوییم که در این کتاب تمام کوشش نویسنده این بوده است که تمامی نگرش‌های علمی و انسانی در مورد بشر را که در طی 5/2 میلیون سال زیستن بشر روی کره زمین وجود داشته است، با یکدیگر ارتباط دهد به نحوی که بتواند به پاسخ این سوال که انسان چیست و انسان بودن به چه معنایی است برسد.
همچنین نویسنده در این کتاب سعی دارد که در مورد نیرو محرکه ای که انسان را بر ادامه زندگی روی این کره خاکی وادار می کند سخن بگوید. می توان گفت درون مایه این کتاب تا حدی فلسفی است و در آن به زبان ساده ای سخن رفته است.
در طول خواندن این کتاب متوجه خواهید شد که نویسنده نوع بشر را برتر و بهتر از سایر حیوانات نمی‌داند و برای انسان بودن امتیاز خاصی قائل نمی شود. البته او همچنین معتقد است که اگر انسان ها بتوانند راه ورسم همکاری و انعطاف پذیری را بیاموزند؛ آنگاه می توانیم بشر را برتر از سایر مخلوقات بدانیم. در خلاصه کتاب انسان خردمند تنها نمای کلی از محتوا و پیام کتاب را می‌شود دریافت کرد. برای این که درون‌مایه و اندیشه نویسنده بهتر منتقل شود بهتر است تمام کتاب با دقت مورد مطالعه قرار بگیرد.
خلاصه کتاب انسان خردمند
در خلاصه کتاب انسان خردمند گفته شده که نویسنده کتاب خود را به چهار قسمت تقسیم بندی کرده است. در قسمت اول این کتاب در مورد انقلاب شناختی که انسان طی آن ماهیت خودش و جهان پیرامونش را درک می کند صحبت شده است. در بخش دوم این کتاب نویسنده به انقلاب کشاورزی می پردازد.
این انقلاب که بین 8500 تا 9500 سال قبل از میلاد مسیح رخ داده است، سرآغازی برای یک جانشین شدن انسان ها بوده و به راستی تحولی عظیم و غیر قابل چشم پوشی در زندگی انسان به وجود آورده است. البته بر خلاف عقیده بسیاری که تصور می کنند حیات بشر روی زمین و ادامه زندگی او مدیون همین انقلاب کشاورزی بوده است، «هراری» انقلاب کشاورزی را بزرگ ترین کلاه برداری تاریخ لقب می دهد.
در فصل سوم به تشکیل سازمان های سیاسی و امپراطوری جهانی پرداخته شده است و در نهایت در بخش چهارم کتاب مطالبی در مورد انقلاب علمی می‌خوانیم. نویسنده در بخش چهارم اعتقاد دارد که همین انقلاب علمی بشر و دستاوردهای آن زمینه ساز سلطه گرایی انسان ها بر سایر مخلوقات و نابود کردن آنها به نفع بقای بشریت بوده است.
کتاب های بسیار متفاوتی در بازار موجود است که در مقاله ” 5 کتاب برتر که هر کسی در زندگی خود لازم است بخواند ” به چند نوع از بهترین کتاب برتر پرداختیم که بهتون پیشنهاد می کنیم مطالعه کنید.
انقلاب شناختی در کتاب انسان خردمند
در خلاصه ای از کتاب انسان خردمند به انقلاب شناختی اشاره کردیم؛ در ادامه قصد داریم به صورت خلاصه این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم. به نظر نویسنده وجه تمایز بزرگ انسان از مخلوقات و دیگر جانوران بروز برخی از جهش‌های خود به خودی در سیستم عصبی مرکزی و نورون های ما بوده است. نتیجه این جهش ها این شد که انسان می تواند تفکر کند، به چیزهای خیالی که وجود ندارند فکر کرده و به آن ماهیت بخشد و در نهایت صحبت کند.
اگرچه تعامل و برقراری ارتباط در سطوح پایین تری در بین سایر موجودات نیز وجود دارد؛ اما هیچ کدام از آنها نمی توانند با شیوه انسان ها با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
سپس نویسنده در ادامه بیان می‌کند که همین تغییرات و ویژگی ها سبب شدند که انسان ها دست به آفرینش موضوعاتی مانند فلسفه، نظم و قانون، شبکه های تجارت و موسسات سیاسی و نیز عقاید و باورهای مذهبی بزنند. همچنین نویسنده معتقد است که همه این کارها پرداخته خود انسان ها و حاصل تلاش آنها در طول سالیان است و هیچ ارتباطی با تکامل ژنتیکی انسان و یا محیط اطراف او ندارد.
خیلی از ماها توی زندگی تظاهر می کنیم که هیچ هدف یا خواسته و آرزویی نداریم ولی وقتی که واقعا به درونمون نگاه کنیم ما چیزهای بیشتری می خواهیم، ما خودمان را بلاک می کنیم و از این حرفها استفاده می کنیم انگار که اصلا هیچ کنترلی روی آنها نداریم. برای خواندن کتاب تفکر برتر مقاله ” خلاصه کتاب کتاب تفکر بهتر زندگی بهتر ” را مطالعه کنید.
انقلاب کشاورزی در کتاب انسان خردمند
در بخش دیگری از خلاصه کتاب انسان خردمند گفته شده است که انسان‌ها در ابتدای خلقت خود شکارگر و خوراک جو بودند اما بعد از انقلاب کشاورزی، انسان خردمند به کشاورزی روی آورد و یک جا نشین شد. جالب است که بر خلاف عقیده بسیاری از افراد که کشاورزی و زندگی در مزارع را برای انسان مساوی داشتن رفاه می دانند، نویسنده کتاب انسان خردمند کشاورزی را تحت عنوان بزرگ ترین کلاه برداری تاریخ تلقی می کند.
دلیل این امر از نظر نویسنده این است که اگر چه کشاورزی باعث تولید غذا برای انسان ها می‌شود؛ اما این موضوع به رشد بی رویه و سریع جمعیت می انجامد که نتیجه چنین رشد سریعی در جمعیت بشر، افزایش بیماری، گرسنگی، پیدایش انسان های ضعیف و افزایش نیاز به نیروی کار است. «هراری» معتقد است که این انقلاب کشاورزی علاوه بر انسان ها به سایر موجودات زنده و جانوران نیز آسیب هایی زده و باعث افزایش فشار روی آنها نیز شده است.
نظم و واقعیت های خیالی در دنیای بشری
«یووال نوح هراری» در کتاب انسان خردمند به این موضوع اعتقاد دارد که نظم‌ها و قانون‌های حاکم بر زندگی بشر ساخته و پرداخته دست خود او هستند و آنها را واقعیت های خیالی می‌داند که وجود خارجی ندارند. به نظر او پدید آمدن حکومت‌ها و امپراطوری ها، شرافیت و خدایان برای اعمال یک استثمار گسترده بوده است و هدفی به غیر از این ندارد.
در ادامه نویسنده چنین توضیح می دهد که این واقعیت ها و نظم های خیالی و ساختگی، در طول تاریخ چنان به انسان ها القا شده است که آن ها نمی‌توانند مرز بین واقعیت و خیال را تشخیص دهند و به اجبار همه این خیالات را پذیرفته‌اند. «هراری» معتقد است که ابزارهایی مانند اعداد و نوشتن، باعث پدید آمدن و قوت گرفتن موضوعاتی همچون قوانین، پرداخت های مالیاتی، قرض و حق مالکیت شده است و به تدریج این موضوعات را به اجزای جدایی ناپذیر زندگی بشری تبدیل کرده است.
انقلاب علمی در کتاب انسان خردمند
در خلاصه کتاب انسان خردمند به پیدایش انقلاب علمی و تاثیر آن روی زندگی انسان خردمند پرداختیم. اگر بخواهیم این موضوع را قدری بیشتر مورد بررسی قرار دهیم، باید بگوییم که درست پس از آن که انسان خردمند به انقلاب شناختی رسید و درک او از وجود خودش و نیز جهان پیرامونش تغییر کرد، به دنبال کشف ناشناخته ها و دست یابی به ابزارهای جدید رفت و شاید بتوان گفت که همین امر سرآغاز انقلاب علمی برای انسان خردمند است.
به این ترتیب انسان خردمند یاد گرفت که اتفاقات طبیعی مانند رعد و برق یا سیل، از خشم خدایان و گناه انسان ها منشا نمی‌گیرد و نیز مشکلاتی مانند بیماری، مرگ و یا سوء تغذیه همگی مشکلاتی هستند که می‌توان برای آنها دلایل علمی و منطقی آورد و نیز برای رفع کردن آنها راه‌حلی ارائه داد و این موضوعات هیچ ربطی به خشم خدایان ندارد.
البته «هراری» در کتاب خود به این موضوع نیز اشاره می کند که علم چه امروزه و چه در گذشته، تحت سلطه نظام سرمایه داری، سیاست، موسسات و ارگان های مذهبی و اقتصادی قرار داشته است و این موسسات و ارگان ها هستند که تصمیم می‌گیرند دانشمندان روی چه موضوعاتی تمرکز کنند و علم به سمت چه مسیری برود.
نکات اصلی که در کتاب انسان خردمند ذکر شده اند
شاید بعد از آشنایی با کتاب انسان خردمند متوجه این موضوع شده باشید که این کتاب، کتابی مفصل و سنگین است که البته نمی‌توان آن را در چندین جمله و پاراگراف خلاصه کرد. اما در ادامه سعی کرده ایم به بررسی برخی از نکات مهم و اصلی که در این کتاب ذکره شده اند بپردازیم:
- انفجار بزرگ یا بیگ بنگ که حدود 5/13 میلیارد سال پیش رخ داد، باعث پیدایش ماده، انرژی، زمان و فضا شد. بعدها در اثر آمیزش ماده و انرژی با هم، اتم‌ها تشکیل شدند که آنها نیز در ادامه مولکول های اولیه را پدید آوردند.
- در قدم بعدی نخستین و ابتدایی‌ترین ارگانیزم‌ها در اثر اختلات مولکول ها پدید آمدند.
- در حدود 6 میلیون سال پیش نخستین گونه‌های انسان پدید آمدند. این گونه‌ها از جهاتی به بشر کنونی شباهت داشتند؛ برای مثال بر روی دو پای خود راه می رفتند و از نظر ظاهری تا حد زیادی به ما شباهت داشتند. از این گونه های انسانی می توانیم به «هومو ارکتوس» و «هومو نئاندرتالنسیس» اشاره کنیم.
- سرانجام در حدود ۲۰۰ هزار سال پیش و در شرق آفریقا نخستین انسان های امروزی یا «هومو ساپینس ها» از یک گونه خاص میمون به نام «استرالوپیتکوس فرگشت» پیدا کردند. به اعتقاد نویسنده این زمان نقطه عطفی در تاریخ بشریت به حساب می‌آید و می توان آن را نقطه آغاز پیدایش انسان ها قلمداد کرد.
انسان چگونه سیاره زمین را فتح کرد؟
شاید برایتان جالب باشد که انسان ها توانستند کل سیاره زمین را تنها در عرض 50 هزار سال به تسخیر خود درآورند و به جایی برسند که ما امروز در آن حضور داریم. انسان شکارگر و خوراک جو، انسان کشاورز و یک جا نشین و انسان مدرن و امروزی هر یک عقاید و تفکرات متفاوتی نسبت به یکدیگر داشتند؛ اما در این میان یک چیز در بین همه آنها مشترک بود و آن هم ولع برای فتح و شناخت بیشتر سیاره زمین است.
نویسنده در این کتاب به تمامی این دوره ها می‌پردازد و در هر یک از این دوران ها به بررسی این موضوع که انسان ها در آن برهه‌های خاص تاریخی چگونه فکر کرده و رفتار می‌کردند می‌پردازد. همچنین او سعی می کند دلایل پدید آمدن اجتماعات و نظم های خیالی و نیز محرک های اصلی و کلیدی برای ادامه بقای بشر را توضیح و شرح دهد. همچنین «هراری» در کتاب خود از سه عامل اصلی پول، مذاهب و امپراطوری ها به عنوان عوامل اصلی برای یکپارچه شدن انسان ها یاد می‌کند.
پول یکی از عوامل یکپارچه شدن انسان ها
«هراری» پول را موفق ترین نظم خیالی بشر می‌داند؛ زیرا همان طور که می‌دانید همه انسان ها از هر نژاد و قومیتی و در هر نقطه‌ای از دنیا به پول اهمیت زیادی می‌دهند. پول ابزاری است که انسان‌ها به وسیله آن می توانند به داد و ستد بپردازند و بسیاری از نیازها و خواسته های خود را رفع کنند. در کتاب انسان خردمند «هراری» به این موضوع می پردازد که پول چگونه به جزء قالب تبادلات ما تبدیل شد، کارکرد پول چیست و تاثیر آن بر ارزش ها و ارتباطات ما چیست.
مذاهب، عاملی برای ارتباط انسان ها
در خلاصه کتاب انسان خردمند به عقیده «هراری» مذاهب نقش مهم و پررنگی در رسمیت بخشیدن و ماهیت دادن به نظم های خیالی دارند؛ زیرا مذاهب و ادیان مختلف همگی به برخی از واقعیت‌های مافوق بشری ماهیت می‌بخشند و از آنها برای توجیح پاره‌ای از نظم ها و قوانین خیالی بهره می گیرند.
نویسنده در کتاب انسان خردمند به بررسی ریشه مذاهب و ادیان مختلف و نیز تکامل و پیشرفت آنها می پردازد. برای مثال او در قسمتی از کتاب خود در مورد سیر تغییر و تحول اعتقادات انسانی می‌نویسد: ” انسان‌ها از روح گرایی به چندخداگرایی، دوخداانگاری، تک خدایی ، «توحید عقیدتی» (ترکیبی از ایده ها و شیوه ها) و سرانجام به انسان گرایی (اومانیسم) رسیده اند.”
امپراطوری ها
یکی از عوامل مهم و اثر گذار روی همگرایی فرهنگ ها و انسان ها در طول تاریخ، بدون شک امپراطوری ها بوده اند. بعد از این که یک امپراطوری سرزمینی را فتح می کرد، دست به کشتار وسیع انسان های آن سرزمین می زد و در مرحله بعدی انسان های باقی مانده در آن سرزمین به تدریج رسومات و قوانین خاص خود را فراموش کرده و با فرهنگ جدید حاکم بر سرزمینشان خو می گرفتند. «هراری» در کتاب انسان خردمند اعتقاد دارد که فرهنگ امروزی ما آمیخته ای از فرهنگ امپراطوری ها و فرهنگ های مختلف در گذشته است.
خلاصه مقاله و نتیجه گیری
در سال 2011 میلادی کتابی فلسفی و تاریخی به نام انسان خردمند به قلم نویسنده عبری یعنی «یووال نوح هراری» منتشر شد. این کتاب در سال 2014 میلادی به زبان انگلیسی ترجمه شد و به دنبال استقبالی که از این کتاب صورت گرفت، در کشورهای دیگر از جمله ایران نیز ترجمه هایی از این کتاب صورت گرفت.
«هراری» در کتاب انسان خردمند به بررسی تاریخ پیدایش انسان ها از زمان فراگشت انسان تا دنیای انسان امروزی می پردازد. در این مقاله خلاصه کتاب انسان خردمند را ارائه دادیم و به عنوان خلاصه ای از کتاب انسان خردمند گفتیم که در این کتاب «هراری» وقایع مهم زندگی انسان خردمند را به انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی و انقلاب علمی تقسیم بندی می کند.
همچنین در این کتاب به تغییرات زندگی انسان ها و نیز تغییرات محیطی پرداخته شده است و نیز نقش عواملی مانند خانواده، مذاهب، موسسات اجتماعی و اقتصادی بر روی زندگی انسان خردمند بررسی شده اند.
«هراری» در کتاب انسان خردمند از نظم‌ها و قانون های ساخته دست بشر و نیز واقعیت های خیالی یاد می کند و نیز از عواملی مانند پول، مذاهب و امپراطوری ها به عنوان عوامل ارتباط دهنده انسان ها اشاره می‌کند.
برخی از سوالات رایج:
1. کتاب انسان خردمند به چه موضوعی پرداخته است؟
مسئله تکامل انسان ها همیشه مورد توجه افراد قرار گرفته است. درواقع راهی که انسان ها برای رسیدن به سطح مناسبی از رشد طی می کنند همیشه مورد توجه افراد بوده که در این کتاب به این موضوع پرداخته شده است.
2. به چه موضوعاتی در کتاب انسان خردمند پرداخته شده است؟
1. پول یکی از عامل یکپارچه شدن انسان ها
2. مذاهب عامل اصلی ارتباط انسان ها
3. امپراطوری ها
3. انقلاب علمی را توضیح دهید؟
انقلاب علمی درواقع به سطحی از زندگی انسان ها می گویند که در آن افراد اموخته اند تا به دلایل وقایع طبیعی مانند سائقه و سیل و زلزله بپردازند.
0 دیدگاه دربارهٔ «0 تا 100 خلاصه کتاب انسان خردمند + تصویر»
درود به شما و ممنون