۱۰ تکنیک اثربخش برای تقویت حافظه

قطعا برای شما هم پیش آمده است که یک آدرس یا یک نام ساده را فراموش کرده‌اید و دائما خود را سرزنش کرده‌اید که چرا تا این حد ذهن‌تان ضعیف شده است. البته راه‌های زیادی وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توانید حافظه خود را تقویت کنید. البته باید بدانید که تقویت حافظه موضوعی است که نیاز به یک پروسه زمان‌بر دارد، سه ماه تا یک سال حداقل زمانی است که باید صرف کنید تا حافظه شما به یک ثبات مناسبی برسد. البته برای داشتن یک ذهن فعال و پویا باید سعی کنید همیشه نکاتی را رعایت کنید و از انجام بعضی کارها هم دوری کنید.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که داروها و خوراکی‌های تبلیغاتی که برای تقویت حافظه تبلیغ می‌شود در بیش‌تر موارد فقط یک تبلیغ است و اثر خاصی روی تقویت ذهن و حافظه شما ندارد. البته برخی خوراکی‌های طبیعی وجود دارند که می‌توانند ذهن شما را تقویت کنند که در انتهای مطلب به آن‌ها پرداخته شده است. 

۱ـ تقویت حافظه به کمک خواب کافی و منظم

خواب یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند به طور مستقیم روی کارکرد حافظه شما تاثیر داشته باشد. اگر در طول شبانه روز به صورت نامنظم به خواب می‌روید و هیچ برنامه‌ای برای خواب خود ندارید باید بدانید که شما در معرض زوال حافظه هستید. معمولا افراد موفق یک برنامه مشخص برای خواب خود در نظر می‌گیرند و طبق همان عمل می‌کنند.

البته دقت داشته باشید که مقدار خواب هر شخص با شخص دیگر متفاوت است،‌ممکن است شما در طول شبانه روز به ۶ ساعت خواب احتیاج داشته باشید در حالی که دوست‌تان به ۸ ساعت خواب در روز نیاز داشته باشد. موضوعی که مهم‌تر از مقدار خواب است همان نظمی است که به آن اشاره شد.

سعی کنید خواب‌تان را در یک چرخه منظم قرار دهید و برای اثرگذاری بهتر می‌توانید ساعات خواب و ساعات بیدارشدن‌ را در یک برگه یادداشت کنید. این کار به تحلیل وضعیت خواب شما کمک می‌کند و از طرفی می‌توانید مشکلات خواب خود را متوجه شوید و آن‌ها را برطرف کنید.

البته این روزها گجت‌های سلامتی زیادی به بازار آمده‌اند که در طول شب وضعیت خواب شما را پایش می‌کنند. منظم شدن خواب ممکن است کمی زمان ببرد اما به شما اطمینان می‌دهیم که این نظم به صورت مستقیم روی تقویت حافظه شما تاثیر می‌گذارد.

۲ـ مطالعه

شاید این طور به نظر بیاید که مطالعه کردن صرفا باعث افزایش اطلاعات و دانش می‌شود اما طبق تحقیقات انجام شده مطالعه کردن و گفتگوی درونی نه‌تنها باعث تقویت حافظه کوتاه مدت می‌شود بلکه باعث می‌شود شما تمرکز بهتری هم پیدا کنید.

البته فرقی نمی‌کند که شما در چه حوزه‌ای مطالعه می‌کنید، شاید شما علاقه به ورزش دارید و در این حوزه مطالعه می‌کنید شاید هم ترجیح می‌دهید در حوزه‌های مربوط به رشته شغلی‌تان مطالعه کنید، در هر صورت مطالعه کردن کمک می‌کند تا شما یک ذهن فعال داشته باشید.

سعی کنید هر از چند گاهی روش مطالعه خود را عوض کنید، برای مثال اگر همیشه روی میز و صندلی‌تان مطالعه کرده‌اید یک بار هم به پارک بروید و آن جا مطالعه کنید. عوض کردن عادت‌های مطالعاتی کمک می‌کند تا حافظه شما به شکل بهتری تقویت شود.

برای اثرگذاری بهتر مطالعه می‌توانید قبل از شروع مطالعه روزانه سعی کنید مطالب قبلی را به یادبیاورید و کمی در مورد آن‌ها فکر کنید. این کارها باعث می‌شود تا شما ذهن خود را به چالش بکشید و ذهن شما فعال‌تر شود.

خلاصه نویسی بعد از مطالعه هر قسمت از کتاب نیز می‌تواند یکی دیگر از راه‌های به چالش کشیدن ذهن باشد که البته شاید برای همه کتاب‌ها نیاز نباشد. در هر صورت با مطالعه اصولی می‌توانید ذهن خود را تقویت کنید و حافظه بلند مدت و کوتاه مدت‌تان را به چالش بکشید.

۳ـ تقویت حافظه با خاطره نویسی یا روزمره نویسی

حتما می‌دانید که به طور کلی نوشتن باعث تقویت حافظه و ذهن می‌شود اما آیا تا به حال قلم به دست گرفته‌اید و شروع به نوشتن چند خط مطلب کرده‌اید؟ احتمال زیاد پاسخ شما منفی است. اگر تا به امروز حتی یک خط هم ننوشته‌اید اشکالی ندارد، از همین امروز نوشتن را شروع کنید. البته نیاز نیست که حتما در یک موضوع خاص بنویسید.

توصیه ما این است که در مورد اتفاقات روزمره‌تان بنویسید. این کار باعث می‌شود خلاقیت ذهن شما افزایش پیدا کند و در کنار افزایش خلاقیت، تقویت ذهن هم صورت می‌گیرد. البته نوشتن باید به صورت مستمر و دائمی باشد و نوشتن یک روز یا یک هفته نمی‌تواند به تقویت حافظه شما کمکی داشته باشد.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که این روزها شبکه‌های اجتماعی یکی از بهترین محل‌های نوشتن است چرا که دیگران نیز در این شبکه‌ها حضور دارند و به راحتی می‌توانند مطالب شما را مطالعه کنند و در مورد آن‌ها نظر دهند.

روزانه ۵۰۰ کلمه نوشتن می‌تواند کمک زیادی به تقویت ذهن و حافظه شما داشته باشد اما ممکن است روزهای اول نوشتن ۵۰۰ کلمه کمی سخت باشد پس می‌توانید روزهای اول را با نوشتن ۲۰۰ یا ۳۰۰ کلمه آغاز کنید. اگر در word می‌نویسید تعداد کلمات در پایین صفحه مشخص می‌شوند اما اگر در یادداشت تلفن همراه‌تان یا هر جای دیگر می‌نویسید می‌توانید تعداد کلمات متن را از این سایت متوجه شوید.

۴ـ آموزش مفاهیم جدید به دیگران

یکی دیگر از روش‌های تقویت ذهن این است که شما مطالبی که یاد گرفته‌اید را به دیگران آموزش بدهید برای مثال فرض کنید که شما کار با یک ابزار جدید را بلد هستید و حالا یکی از دوستان‌تان می‌خواهد کار با این ابزار را یاد بگیرد، در این صورت شما می‌توانید کار کردن با آن ابزار را به شخص یاد بدهید.

این کار شاید در ابتدا کمی بی‌ربط به نظر بیاید اما تحقیقات نشان داده است که ذهن انسان در موقع یاددادن به چالش کشیده می‌شود و سعی می‌کند تمام نکات را به یاد بیاورد، در نتیجه ذهن تقویت می‌شود.

یکی از راه‌هایی که می‌توانید آموزش دادن را شروع کنید استفاده از پتانسیل موجود در شبکه‌های اجتماعی است. بد نیست هر چند وقت یک‌بار یکی از موضوعات حوزه کاری‌تان را سر و سامان دهید و به صورت یک پست در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید. این کار نه‌تنها باعث تقویت حافظه شما می‌شود بلکه کمک زیادی می‌کند تا برند شخصی شما هم شکل بگیرد.

۵ـ رابطه بین تمرکز داشن و تقویت حافظه

شاید بیش‌تر ما از نداشتن تمرکز موقع کار کردن‌مان ناراحت باشیم، در حقیقت تمرکز نداشتن باعث می‌شود زمان انجام کارها به شدت افزایش پیدا کند و مثلا مطالعه ۲۰ صفحه از کتابی که باید در ۳۰ دقیقه خوانده می‌شد به یک ساعت برسد. زمان ارزشمندترین عنصر هستی است پس به سادگی می‌توان فهمید که تمرکز داشتن باعث بهره‌وری بیش‌تر این عنصر می‌شود.

طبق آخرین تحقیقات صورت گرفته کسانی که تمرکز کاری بالایی دارند از قدرت حافظه بهتری هم برخوردار هستند. داشتن تمرکز موقع انجام دادن کارها به ۲ دسته از عوامل بستگی دارد:

1.  عوامل بیرونی: عوامل بیرونی درست همان موارد مزاحم هستند. برای مثال در هنگام مطالعه در یک کتابخانه، به صدا در آمدن صدای زنگ تلفن همراه یکی از اعضا می‌تواند مصداق عامل مزاحم بیرونی باشد.
2. عوامل درونی: عوامل درونی مواردی است که در هنگام کار ما را وسوسه می‌کنند تا از کار خود دست بکشیم، برای مثال وسوسه چک کردن دائمی اینستاگرام می‌تواند یکی از عوامل درونی باشد که تمرکز را از ما سلب می‌کند.

موقع کار کردن باید سعی کنید تمامی این عوامل مزاحم را تا حد امکان حذف کنید، تمرکز داشتن روی کار می‌تواند موجب تقویت حافظه شما بشود که البته این موضوع در دراز مدت صورت می‌گیرد.

۶ـ دسته‌بندی اطلاعات

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که اطلاعات زیادی در مورد یک موضوع در ذهن دارید اما اطلاعات موجود در ذهن شما دسته‌بندی شده نیستند و به همین خاطر نمی‌توانید آن‌ها را برای شخصی ارائه دهید.

دسته بندی کردن اطلاعات در ذهن کمک می‌کند تا بتوانید اطلاعات ذهن‌تان را به ساده‌ترین نوع بیان کنید. دسته بندی کردن اطلاعات هم کمک زیادی به تقویت ذهن شما می‌کند پس سعی کنید یکی از موضوعاتی که اطلاعات زیادی در مورد آن دارید را در نظر بگیرید و یک نمودار روی کاغذ رسم کنید و اطلاعات مختلف هر بخش را تقسیم بندی کنید.

برای گرفتن تاثیر بیش‌تر می‌توانید مجددا از پتانسیل شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید. شبکه‌های اجتماعی این روزها می‌توانند نقش بسیار مهمی در بهینه‌سازی زمان و کارهای ما داشته باشند پس سعی کنید از این پتانسیل به خوبی بهره بگیرید.  

۷ـ  تقویت حافظه به کمک حل سوالات چالشی، سودوکو و جدول

یکی از رایج‌ترین روش‌هایی که می‌توانید استفاده کنید این است که از سودوکو و جدول‌های مشابه آن کمک بگیرید. جدول‌های سودوکو یکی از قدیمی‌ترین روش‌های تضمین شده برای تقویت ذهن و دوری از آلزایمر هستند. اگر نگاهی به روزنامه فروشی‌های سطح شهر بیندازید می‌توانید جدول‌های سودوکو و خلاقیت زیادی پیدا کنید که کمک می‌کند ذهن شما تقویت شود.

البته این جدول‌ها ذهن انسان را به شدت درگیر می‌کند به همین خاطر ممکن است روزانه بیش‌تر از یک ساعت نتوانید برای این حل این جدول‌ها زمان اختصاص دهید اما در هر صورت اگر روزانه بین ۲۰ دقیقه تا یک ساعت زمان بگذارید می‌توان مطمئن بود که حافظه شما تقویت می‌شود. داشتن استمرار و پیوستگی در این کار بسیار اهمیت دارد و سعی کنید حل جدول را در برنامه روزانه خود داشته باشید.

۸ـ تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین روش‌های تقویت حافظه

در ابتدای مطلب اشاره شد که بسیاری از سایت‌ها و مجلات تبلیغاتی در مورد خوراکی‌های تقویت ذهن دارند، البته درست است که بسیاری از این داروها نه‌تنها سودی ندارند بلکه باعث بروز بیماری‌ هم می‌شوند اما تغذیه سالم و مقوی(طبیعی) می‌تواند کمک زیادی به تقویت حافظه و ذهن شما داشته باشد.

استفاده کردن از غذاهای خانگی و طبیعی کمک می‌کند تا ذهن شما در بهترین حالت ممکن فعالیت کند. البته تعدادی خوراکی طبیعی هم وجود دارد که کمک می‌کند تا ذهن شما به بهترین شکل تقویت شود، لیست این خوراکی‌ها در ادامه آمده است:

• گوجه فرنگی
• گیاه کبر
• انگور قرمز
• قهوه
• زردچوبه
• آجیل مخلوط
• ماهی چرب، لوزی‌ماهی، سالمون، ماهی خال‌خالی، ساردین
• تخم مرغ
• چایی سیاه

۹ـ ورزش کردن و پیاده‌روی روزانه

حتما شما هم شنیده‌اید که می‌گویند عقل سالم در بدن سالم، پس بهتر است این جمله را جدی بگیرید و برای رسیدن به یک ذهن فعال ورزش کردن را در برنامه روزانه خود داشته باشید. ورزش کردن کمک می‌کند تا سلول‌های خاکستری ذهن فعال شود و بازدهی بالاتری را برای شما به وجود بیاورد همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس در افراد نیز میشود. یکی از بهترین زمان‌های ورزش کردن هر روز صبح بعد از بیدارشدن است.

همان طور که در ابتدای مطلب هم اشاره شد برای تقویت ذهن خواب منظم و کافی نقش بسیار مهمی دارد، پس سعی کنید ورزش کردن روزانه را در برنامه کاری خود داشته باشید. بهترین مقدار ورزش کردن ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است اما اگر می‌خواهید به طور دقیق‌تر از این موضوع مطلع شوید بهتر است با یک پزشک تغذیه مشورت کنید تا بر اساس نیاز جسمی شما مقدار و نوع ورزش را مشخص کند.

۱۰ـ تقویت حافظه کودکان

قطعا هر پدر و مادری به دنبال تقویت ذهن فرزندش است و برای این موضوع کلاس‌های مختلف و کتاب‌های مختلفی هم تهیه می‌کند. بهترین روش برای تقویت حافظه کودکان استفاده از بازی‌های فکری است. معمولا روی هر بازی فکری رده سنی آن بازی درج می‌شود پس شما می‌توانید مناسب هر سن فرزندتان یک بازی فکری تهیه کنید.

البته مشاوران تخصصی حوزه کودک هم در این مسیر می‌توانند کمک زیادی به شما داشته باشند. بهترین زمان پرورش ذهن و حافظه دوران کودکی است پس سعی کنید از همان سال‌های ابتدایی یک برنامه مشخص و مدون برای پرورش و تقویت حافظه کودک داشته باشید.