شخصی که کمبود علائم کمبود اعتماد به نفس دارد همواره در معرض آسیب دیدن از تاثیرات منفی ناشی از آن است. در واقع کمبود اعتماد به نفس باعث می‌شود تا به شخص احساس عدم کفایت و فقدان ارزش دست دهد و حتی چنین افرادی ممکن است در اثر انتقاد کردن بیش از حد از خود منجر به پدید‌آمدن احساس اضطراب، حساسیت بیش از حد، افت تحصیلی و افت شغلی در خود شوند.
اعتماد به نفس نیز موضوعی است که این روزها بسیاری از مردم در در صدد تقویت و پرورش آن در خود هستند. اعتماد به نفس به معنای داشتن اعتقاد، اعتماد و نگرش مثبت نسبت به ویژگی‌ها و توانایی‌های خود است.
در واقع اعتماد به نفس از کلمه fidere که یک کلمه لاتین و به معنای “اعتماد” است گرفته شده است. شما با برخورداری از اعتماد به نفس بالا در خود می‌توانید به نوعی خودباوری برسید که این خودباوری شما را همواره قادر می‌سازند تا به پرورش و رشد استعدادها و توانایی‌های خود در زمینه‌های مختلف بپردازید و روابط شخصی، حرفه‌ای، تعامل‌اجتماعی و خانوادگی خود را تقویت سازید.
البته افراد همواره با توجه به شرایطی که در آن قرار می‌گیرند ممکن است اعتماد به نفس متفاوتی را از خود بروز دهند؛ برای مثال یک خانم مدیر در محل کار خود ممکن است بسیار با اعتماد به نفس باشد اما زمانی که این خانم باردار می‌شود ممکن است اعتماد به نفس پایین نسبت به گذشته داشته باشد.
دست پیدا کردن به اعتماد به نفس متناسب امری کاملاً شخصی است که اغلب به زمان و تجربه در زندگی نیاز دارد. خیلی از افراد هم وجود دارند که در طول زندگی خود همواره بر روی اعتماد به نفس خود کار می‌کنند و امید به افزایش آن دارند.
انسان همواره در طول زندگی خود پیشرفت می‌کند و تجربه‌های جدیدی را در زمینه‌های مختلف به دست می‌آورد اما معمولاً ورود به عرصه‌های جدیدی از زندگی می‌تواند اندکی باعث کاهش اعتماد به نفس در آن‌ها شود که این امر بسیار طبیعی است.
حال که شما را با مفاهیم کمبود اعتماد به نفس و اعتماد به نفس متناسب آشنا کردیم قصد دادیم تا در ادامه این مقاله به توصیف علائم کمبود اعتماد به نفس و علت اعتماد به نفس پایین بپردازیم. همچنین برای مطالعه بیشتر در مورد اعتماد به نفس می‌توانید مقاله «اعتماد به نفس چیست؟ 0 تا 100 هرآنچه باید در مورد اعتماد به نفس بدانید!» را بخوانید.
اصلی‌ترین علائم کمبود اعتماد به نفس چیست؟
داشتن اعتماد به نفس پایین یک مسئله بسیار جدی است که به راحتی می‌توان آن را در رفتار و ظاهر یک فرد در موقعیت‌های مختلف اجتماعی مشاهده کرد.
در واقع برخی از مردم اعتماد به نفس پایین را با فروتنی اشتباه می‌گیرند اما این دسته افراد باید به این موضوع توجه کنند که اعتماد به نفس پایین تاثیرات مخرب و طولانی مدتی دارد مانند؛ صحبت نکردن در کلاس‌ها و جلسات کاری و مشکل در برقراری رابطه با دیگران و حتی در موارد خودزنی.
گر قصد دارید تا کمبود اعتماد به نفس خود را درمان کنید در اولین قدم باید علائم کمبود اعتماد به نفس را در خود بشناسید. به همین منظور در این بخش از مقاله قصد داریم تا شما را با اصلی‌ترین علائم کمبود اعتماد به نفس آشنا کنیم. اگر اعتماد به نفس پایینی دارید بهتر است مقاله «بالا بردن اعتماد به نفس در 30 روز (مناسب بزرگسالان و کودکان)» را مطالعه کنید.
بروز رفتارهای ترک‌کننده
عدم اعتماد به نفس باعث خلل در برقراری روابط عادی و مداوم بین انسان‌ها می‌شود و چنین افرادی به سختی می‌توانند با فشارها و نیازهای زندگی روزمره روبه‌رو شوند و به همین جهت است که تمایل دارند تا از موقعیت‌های اجتماعی فرار کنند و یا به نحوی کناره بگیرند.
احساس اضطراب
این قبیل افراد هنگام قبول کردن و به انجام رساندن وظایف مختلف همواره در ترس و اضطراب و تنش هستند، زیرا آن‌ها معتقد‌اند که نمی‌توانند کارها را به درستی به اتمام برسانند یا حتی اگر وظیفه را به اتمام رساندند آن را در سطح و کیفیت لازم نمی‌بینند و بنابراین روزهای خود را در اضطراب، تنش و آشفتگی سپری می‌کنند. احساس اضطراب دائمی یکی از اصلی‌ترین علائم کمبود اعتماد به نفس است.
خود کوچک پنداری
این افراد خود را از نظر مردم فردی ناموفق، ناشایست و غیرقابل قبول می‌بینند و معتقد هستند که باقی مردم در هر کاری که انجام دهند نسبت به او موفق‌ترند و این دسته افراد هیچگاه امیدی برای پیروز شدن ندارند.
نگرش منفی
یکی دیگر از مخرب‌ترین علائم کمبود اعتماد به نفس داشتن نگرش منفی نسبت به خود است. نگرش منفی به این معناست که این افراد هیچگاه انتظار ندارند تا اتفاق خوبی برای آن‌ها رخ دهد و همیشه انتظار بدترین حالات ممکن را دارند. همچنین همیشه از نظر منفی به قضایا نگاه می‌کنند که این خود در دراز مدت باعث بروز آسیب‌های جبران ناپذیر خواهد شد.
احساس وابستگی
این افراد همیشه در انجام مسئولیت‌های مختلف وابسته دیگران هستند؛ زیرا هیچگاه نمی‌توانند خود را لایق انجام کارهای مختلف ببینند و یا استرس این را دارند تا چیزی را خراب کنند، برای همین همواره به کمک گرفتن از دیگران روی می‌آورند.
بلاتکلیفی
این افراد بعد از اینکه توانستند به یک تصمیم ساده برسند مثلاً تصمیم راجع به اینکه با یک دوست چه نوع فعالیتی را انجام دهند و یا چه غذایی بخورند، نظر خود را ناگهانی تغییر می‌دهند. هنگامی که تصمیم جدیدی نیز گرفتند بارها و بارها آن را در نظر خود تغییر می‌دهند و توانایی ماندن بر روی یک تصمیم ثابت را ندارند.
یا بیش از حد کار می کنند یا کم کارند
شاید شما هم قبلا این موضوع را مثل من شنیده باشید که افرادی که عزت نفس پایین دارند افرادی کم‌درآمدند؛ زیرا از وارد شدن به چالش‌های جدید می‌ترسند و اعتماد به نفس کافی برای انجام این کار را ندارند، با این حال یک افراط دیگر در این نوع افراد وجود دارد که گاهاً بیش از حد نگران شکست و طرد شدن هستند بنابراین تمام تلاش خود را می‌کنند تا ارزش خود را به دیگران ثابت کنند.
عقب نشینی در هنگام اختلاف
این افراد اغلب در مکالمات خود با دوستانشان که ممکن است در صورت ادامه یافتن به اختلاف ختم شود همیشه عقب‌نشینی می‌کنند. آن‌ها همواره سعی می‌کنند برای جلوگیری از هر گونه درگیری دیدگاه خود را مطرح نسازند و یا نسبت به خواسته خود کوتاه بیایند. عقب نشینی نیز یکی دیگر از علائم کمبود اعتماد به نفس در افراد است.
زود تسلیم شدن
افراد بی‌اعتماد به‌نفس قبل از اینکه کاری را شروع کنند و در راه رسیدن به آن به سختی تلاش نمایند از اهداف و رویاهای خود دست می‌کشند، زیرا آن‌ها نسبت به موفق‌شدن خود اطمینان ندارند و به همین منظور همه چیز را کنار می‌گذارند.
مقایسه خود با دیگران
افراد اعتماد به نفس به کسانی که از آن‌ها موفق‌تر هستند توجه بیشتری نشان می‌دهند و از آن‌ها برای خود بت می‌سازند. این قبیل افراد هیچگاه موفقیت‌های خود را در هیچ زمینه نمی‌بینند و همواره با مقایسه کردن خود با دیگران نسبت به گذشته بیشتر سرخورده می‌شوند، زیرا به هیچ وجه نسبت به خود ایمان و باور ندارند.
احساس خستگی
یکی دیگر از علائم کمبود اعتماد به نفس در افراد این است که همیشه احساس خستگی می‌کنند و انرژی و آمادگی کافی را برای شروع کردن هیچ فعالیتی ندارند.
معرفی 20 عامل شایع کمبود اعتماد به نفس
تحقیقات نشان داده است که دلایل نداشتن اعتماد به نفس کافی متنوع و مبتنی بر زندگی شخصی فرد است . همانطور که می‌دانید عدم اعتماد به نفس بر سلامت روان افراد تاثیری بسیار منفی می‌گذارد در حدی که اثرات و عواقب منفی آن مانع رشد عملکردی و تعامل اجتماعی این افراد می‌شود .
ما در طول این مقاله برای شما از اعتماد به نفس، عدم اعتماد به نفس و اینکه علائم کمبود اعتماد به نفس چیست صحبت کردیم حال در این قسمت قصد داریم تا علت اعتماد به نفس پایین را به طور ریشه‌ای بررسی کنیم تا متوجه گردیم چه عواملی باعث بروز چنین حسی در مردم می‌شود.
تجربه شکست
اعتماد به نفس پایین افراد می‌تواند ناشی از این باشد که پس از تحمل رنج‌ها و سختیهای بی‌دریغی که در راه حرفه‌ی خود انجام داده‌اند در نهایت با شکست مواجه شده‌اند و همین موضوع عاملی بوده است که اعتماد به نفس آن‌ها را به طرز چشمگیری کاهش داده است.
عوامل خارجی
موقعیت‌های متفاوتی که فرد در آن‌ها از طریق برقراری تعامل با دیگران تجربه منفی کسب کرده است؛ مانند نسبت دادن عبارات بد‌کلامی به شخص، مورد آزار و اذیت قرارگرفتن در محل کار توسط همکاران و گذراندن یک رابطه شخصی منفی.
ژنتیک و شخصیت
موضوع بسیار جالبی که وجود دارد این است که برخی مطالعات نشان داده‌اند که اعتماد به نفس به جنبه‌های ژنتیکی و رفتاری هر شخص بستگی دارد، زیرا ترکیب ژنتیکی افراد بر میزان مواد شیمیایی که باعث افزایش اعتماد به نفس در آن‌ها می‌شود مانند “سروتونین” تاثیر دارد و بخش بزرگی از اعتماد به نفس از بدو تولد در مغز انسان تشکیل می‌شود.
اجتماع
محیطی که یک کودک در آن بزرگ شده و همچنین مراحل کودکی که پشت سر گذاشته است به طور کاملا مستقیم و قابل‌توجهی بر انعطاف‌پذیری رفتارش و میزان رشد اعتماد به نفس او در مراحل بعدی زندگی‌اش تاثیر می‌گذارد.
تجارب زندگی
تعدادی از تجربیاتی که یک فرد در طول زندگی خود پشت‌سر گذاشته است ممکن است در آینده منجر به ایجاد احساس عدم‌اطمینان کامل او از خود و یا حتی بی‌ارزش بودن در او شود؛ مانند استفاده‌های جنسی و عاطفی که به طور قابل توجهی می‌توانند منجر به کاهش اعتماد به نفس در افراد مورد‌سوء استفاده قرار گرفته شود. علت پایین بودن اعتماد به نفس در چنین افرادی این است که آن‌ها از به یادآوری تجارب خود احساس عذاب و یا شرم می‌کنند.
تکنیک‌های تربیتی نادرست
یکی دیگر از مهمترین دلایل عدم اعتماد به نفس گرایش برخی از والدین به اطمینان یافتن از این موضوع است که فرزندانشان کار خود را به‌طور کامل و بی‌نقص انجام بدهند که همین موضوع باعث می‌شود تا افراد از همان کودکی اعتماد به نفسشان نابود شود و شروع به بروز دادن علایم اعتماد به نفس پایین در طول زندگیشان کنند. چنین والدینی با انجام اعمالی چون صدا زدن فرزندانشان با نام‌های ناشایست و تنبیه کردن آن‌ها در صورت عدم موفقیت در انجام وظایف محول شده به آن‌ها باعث کاهش اعتماد به نفس در کودکان می‌شوند.
معلولیت
وجود معلولیت در افراد باعث می‌شود تا احساس کنند از دیگران چیزی کمتر دارند و دیگران را از خود بهتر ببینند. البته برتر دیدن دیگران نسبت به خود یکی از علایم اعتماد به‌نفس‌پایین است که ریشه در پرورش ناصحیح کودکان دارد و این قبیل افراد از این موضوع می‌ترسند که چون همانند سایر افراد نیستند ممکن است توسط آن‌ها در جمع‌هایشان پذیرفته نشوند و همین موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس در آن‌ها می‌شود.
داشتن اضافه وزن
اضافه وزن یکی دیگر از علت‌هایی است که باعث کاهش اعتماد به نفس به طرز چشمگیری در افراد می‌شود. خوشبختانه اضافه وزن یکی از موضوعاتی است که شما با داشتن یک اراده فولادی قابل به رفع آن هستید، اما این را بدانید که از بین بردن یک عالمه چربی کار چندان راحتی نیست.
داشتن قدی کوتاه
افراد زیادی در دنیا وجود دارند که به علت قد کوتاه خود اعتماد به نفسشان را به کلی از دست داده‌اند. شاید بدترین مرحله در زندگی چنین افرادی گذراندن دوره دبیرستان باشد، زیرا در این برهه از زندگی افراد به مسخره کردن ویژگی‌های خاص یکدیگرمی‌پردازند که همین موضوع می‌تواند در آینده آن افراد به شدت تاثیرات منفی بگذارد. با این حال اگر شما قدی کوتاه دارید نباید فاکتورها و استعداد‌های دیگرتان را دست کم بگیرید و این موضوع را بدانید که دوستان حقیقی و خانواده شما هرگز شما را به خاطر قدتان مسخره نخواهند کرد.
ریزش مو و کچلی
عامل دیگر که به طرز چشمگیری باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد می‌شود ریزش مو آن‌ها است. ریزش مو خصوصاً در مردان یک مشکل شایع محسوب می‌شود و مردان به این دلیل که فکر می‌کند زن‌ها مردهای تاس یا کچل را دوست ندارند اعتماد به نفس خود را در این موضوع به کلی از دست می‌دهند.
پیر شدن
برخی زنان پس از گذشت ۴۰ یا ۵۰ سال از زندگی خود دیگر احساس نامرئی بودند می‌کنند و اعتماد به نفسشان به میزان قابل توجهی سقوط می‌کند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که تنها ۱۵ درصد از زنان بالای ۴۵ سال سن دارای اعتماد به نفس بالا هستند.
بیکاری
اینکه یک فرد تحصیلات دانشگاهی را گذرانده باشد و با این وجود هنوز بیکار باشد و شغل مناسبی را در ارتباط با رشته خود پیدا نکرده باشد یکی دیگر ازعوامل شایع کاهش اعتماد به نفس است. این قبیل افراد معمولاً پس از اینکه نتوانند در ارتباط با رشته دانشگاهی خود کار پیدا کنند حاضر به کار کردن در مشاغل سطح پایین و حقوق کم می‌شوند که در در کوتاه مدت باعث کاهش اعتماد به نفس آن‌ها می‌گردد.
دریافت دستمزد کم
کاهش اعتماد به نفس نسبت به داشتن حقوق و دستمزد کم در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. زنان اصولاً به دلیل عدم تمایل نسبت به مذاکره برای رسیدن به یک دستمزد مناسب معمولاً کمتر از مردها دستمزد می‌گیرند که این موضوع را می‌توان یکی دیگر از عوامل کاهش اعتماد به نفس دانست.
نژاد افراد
نژاد یکی از مهمترین عواملی است که ممکن است در طول زندگی یک فرد توسط دیگران خصوصا افرادی که نژادی متفاوت با شما دارند مورد تمسخر قرار گیرد که در بسیاری از افراد این تمسخرها باعث کاهش اعتماد‌به نفس می‌شود.
طبقه اجتماعی
افراد همواره تمایل دارند زندگی خود را با افرادی مقایسه کنند که از طبقه اجتماعی ثروتمندی هستند. چنین مقایسه‌هایی به طور آشکار باعث ناراحتی و کاهش اعتماد به نفس می گردد.
شبکه های اجتماعی
با معروفیت روزافزون شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام حتماً تا کنون مشاهده کرده‌اید که مردم سعی می‌کنند تا بهترین حالات و خوشحالی‌های زندگی خود را در این شبکه اجتماعی به ثبت برسانند. هر چند که تحقیقات ثابت کرده است که بیشتر این لبخندها و خوشی‌ها به نوعی تظاهر کردن است، اما دوستان و نزدیکان با مشاهده چنین عکس‌هایی شروع به مقایسه زندگی خود با آن‌ها می‌کنند و همین مقایسه کردن است که منجر به کاهش اعتماد به نفس شما و نارضایتیتان از هر آن چه می‌شود که در زندگی دارید.
احساس گناه یا عذاب وجدان از تصمیمات گذشته
با توجه به این جمله که می‌گویند انسان جایزالخطاست، طبیعی است که هر کس در طول زندگی خود یک یا چند اشتباه بزرگ انجام داده باشد. اما اگر بخواهیم هرروز به اشتباهات گذشته‌مان فکر کنیم تنها باعث غم و اندوه و کاهش اعتماد به نفس در خودمان می‌شویم. برای رهایی از این مرحله تنها کافیست تا خود را ببخشیم و گذشته‌مان را رها کنیم.
دوستی با افراد نامناسب
از افرادی که همواره در حال القا کردن حس بد و پوچی به شما هستند دوری کنید.
اعتیاد
اعتیاد یکی از مخرب‌ترین عواملی است که باعث ظهور علائم کمبود اعتماد به نفس در شما می‌شود و هر آنچه تا کنون در زندگی کسب کرده‌اید را به آتش می‌کشد.
طلاق یا شکست در یک رابطه احساسی
طلاق و شکست در یک رابطه ممکن است تا مدتی شما را از پرداختن به هر آنچه از آن لذت می‌برید محروم کند اما فراموش نکنید که با وارد شدن افراد جدیدی به زندگیتان و یا موفق شدن در هر آنچه به آن علاقه دارید خواهید توانست تا دوباره اعتماد به نفس سلب شده‌تان را پس بگیرید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله سعی کردیم تا از علائم کمبود اعتماد به نفس صحبت کنیم و علت اعتماد به نفس پایین را برایتان شرح دهیم. همانطور که برایتان گفتیم عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند در مراحل متفاوت زندگی شما میزان اعتماد به نفستان را تحت تاثیر قرار دهند. گاهی در زندگی برخی از افراد اتفاقاتی رخ می‌دهد که باعث کاهش اعتماد به نفس آن‌ها می‌شود و افراد هیچ گونه کنترلی بر روی آن ندارند.
”]
البته گاهی نیز نوع تصمیماتی که افراد در زندگی خود اتخاذ می‌کنند به کم یا زیاد شدن اعتماد به نفسشان ربط دارد. اما به طور کلی اگر قصد دارید اعتماد به نفستان را افزایش دهید و تقویت کنید باید خود را بپذیرید و دوست داشته باشید همچین این نکته را آویزه گوشتان کنید که شما هر آنچه که هستید کافیست. لازم به ذکر است که برای اطمینان از وضعیت اعتماد به نفس خود می‌توانید از مقاله «14 تست اعتماد به نفس معتبر و جهانی [تست شده]» استفاده کنید.
برخی از سوالات رایج:
1. اثرات منفی کمبود اعتماد به نفس چیست؟
کمبود اعتماد به نفس در افراد باعث می شود تا آن ها به توانایی و مهارت-های خود شک کنند و نتوانند به درستی آن ها را به جامعه و افراد ارائه دهند همین نقص باعث می شود تا افراد جایگاه مناسبی در اجتماع پیدا نکنند.
2. به چه دلایلی افراد دچار کمبود اعتماد به نفس می شوند؟
1. احساس اضطراب
2. بروز رفتارهای ترک کننده
3. خود کوچک پنداری
4. نگرش منفی راجع به خود
3. عوامل کمبود اعتماد به نفس چیست؟
1. تجربه شکست در زندگی
2. عوامل محیطی منفی
3. تجربیات دردناک کودکی
4. آسیب روحی در کودکی
