تندخوانی : 18 معایب تند خوانی + برنامه 26 روزه تندخوانی !

حتماً شما هم عبارت «تندخوانی» را زیاد شنیده‌اید اما هنوز نمی‌دانید که تند خوانی دقیقاً چیست و چه تاثیری در روند یادگیری دارد. چرا تند خوانی تا این حد فراگیر شده؟ چرا باید تند بخوانیم؟ اصلاً مگه میشه تند خواند؟

پس یادگیری و درک مطلب چه می‌شود؟ سوالات زیادی در رابطه با موضوع تند خوانی ذهن افراد را مشغول کرده است و همین سوالات ایشان را به سمت مطالعه مطالب تندخوانی سوق می‌دهد. به همین خاطر در این مطلب قصد داریم به تمام سوالاتی که در مورد تندخوانی وجود دارد پاسخ بدهیم. با ما همراه باشید.

تندخوانی چیست؟

تند خوانی به مجموعه راهکارها و روشی‌هایی گفته می‌شود که باعث می‌شود در کنار افزایش سرعت مطالعه کردن، درک مطلب و تمرکز افراد نیز افزایش پیدا کند. معمولاً بیشتر افراد از خواندن کتاب طفره می‌روند، چون فکر می‌کنند که نمی‌توانند کتاب موردنظرشان را تمام کنند. در سال‌های اخیر گرایش افراد به مطالعه خلاصه کتاب‌ها بسیار زیاد شده است.

البته این موضوع به کمبود وقت افراد هم برمی‌گردد. تند خوانی کمک می‌کند تا بتوانیم کتاب‌ها و متون موردنظر خود را در کمترین زمان ممکن مطالعه کنیم و مفهوم کلی مطالعاتمان را درک کرده و برای مدت طولانی به خاطر بسپاریم.

همانطور که می‌دانید کتاب‌های ارزشمند نکات ریز و قابل توجهی دارند که فقط با مطالعه پی ‌در ‌پی آن‌ها می‌توانیم به اصل مطلب پی ببریم؛ بنابراین خواندن خلاصه کوچک کتاب‌ها را فراموش کرده و با استفاده از اصول و روش های تند خوانی متن کامل کتاب را در زمانی کوتاه مطالعه کنید.

اگر به‌صورت عادی شخصی برای خواندن یک کتاب رمان به دو یا سه هفته زمان نیاز داشته باشد، اگر این شخص تند خوانی را فرا بگیرد، می‌تواند در کمتر از یک هفته مطالعه رمانش را تمام کند.

شاید برای‌تان جالب باشد بدانید که هرچقدر سرعت مطالعه بالاتر برود، دقت و تمرکز نیز افزایش پیدا می‌کند. متاسفانه در گذشته اعتقاد بر این بود که هرچقدر آهسته‌تر مطالعه انجام شود، بهتر است؛ اما امروزه این طرز فکر به‌صورت کامل رد شده است. بنابراین اگر به دنبال درک و تمرکز بهتر هستید، آهسته‌خوانی را فراموش کرده و به دنبال تندخوانی باشید.

مزایای تند خوانی

تند خوانی مزایای زیادی دارد از جمله هک رشد فردی ؛ به همین خاطر در طول سال‌های اخیر بسیار مورد توجه مردم کشورمان قرار گرفته است. البته قبل از این، موضوع تندخوانی از چندین سال قبل در سایر کشورها تدریس می‌شد. اگر تندخوانی واقعاً مفید نبود، نمی‌توانست در بین مردم تا این حد محبوبیت کسب کند. از جمله مهم‌ترین مزایای تندخوانی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تقویت حافظه

تقویت قدرت به‌خاطرسپاری از جمله مهم‌ترین مزیت‌های تند خوانی است که از دیرباز مدرسین در کنار روش‌های تقویت حافظه، تندخوانی را نیز توصیه کرده‌اند.

• افزایش قابل توجه درک مطلب در مطالعات

وقتی آهسته کتاب یا متنی را می‌خوانیم، ذهن ما دچار پراکندگی فکری می‌شود؛ در واقع با هر جمله‌ای که می‌خوانیم، هزاران مثال گوناگون در ذهن‌مان تداعی می‌شود که هم از سرعت مطالعه‌مان کم می‌کند و هم درک مطلب اصلی کتاب را برای‌مان سخت می‌کند. اگر تند بخوانیم، دیگر مثال‌ها فرصت تداعی شدن در ذهن‌مان را پیدا نمی‌کنند؛ بنابراین در کنار سرعت مطالعه، اصل موضوع کتاب‌ها را درک خواهیم کرد.

• افزایش چشم‌گیر تمرکز

افزایش تمرکز تند خوانی را می‌توان با افزایش تمرکز در سرعت بالای رانندگی مقایسه کرد. وقتی با سرعت زیاد رانندگی می‌کنیم، سایر افراد با ما صحبت نمی‌کنند چون تمام تمرکز ما به جاده معطوف شده است.

این در حالی است که وقتی به آرامی ماشین می‌رانیم، با بقیه صحبت می‌کنیم، چای می‌نوشیم، با تلفن همراه خود صحبت می‌کنیم و کمترین توجه و تمرکز را به رانندگی اختصاص می‌دهیم.

مطالعه هم دقیقاً به همین شکل است؛ اگر آهسته بخوانیم، تمرکز خود را بین مطالعه و اتفاقاتی که در اطرافمان رخ می‌دهد تقسیم می‌کنیم، اما اگر با سرعت بالا مطالعه کنیم، تمام تمرکز ما روی خواندن‌مان است و به هیچ چیز دیگر توجه نداریم.

• هماهنگی حواس پنجگانه

شاید برای‌تان عجیب باشد بدانید که هر پنج حواس ما در مطالعه کردن دخیل هستند؛ ‌وقتی سرعت و تمرکز ما بالا می‌رود، تمام حواس ما روی مطالعه معطوف می‌شود. اگر ما مشغول تندخوانی باشیم و مادرمان یک غذای خوشمزه درست کرده باشد که بوی آن در تمام فضای خانه پیچیده باشد، ما این بو را حس نخواهیم کرد. صداها را نیز نمی‌شنویم.

خلاصه تمام حواس ما روی مطالعه خواهد بود. البته هماهنگی ذهن و چشم در مطالعه اهمیت زیادی دارد که به بهترین شکل در تندخوانی تقویت می‌شود.

• صرفه‌جویی در زمان

تندخوانی موضوع کمبود وقت را به‌صورت کلی برای ما رفع می‌کند؛ چرا که در کمترین زمان ممکن می‌توانیم مطالعه و آموزش‌های خود را تمام کرده و به بقیه امور زندگی‌مان بپردازیم.

معایب تندخوانی

به نظر شما تند خوانی عیب یا مشکلی دارد؟ من که فکر نمی‌کنم! تندخوانی جز سود، هیچ ضرری برای ما ندارد. کمتر شگرد یا روشی پیدا می‌شود که در کنار مزایای متعدد خود، ضرر خاصی نداشته باشد؛ معمولاً هرچیزی هم عیب دارد و هم مزیت، اما تند خوانی از این قائله مستثتی است و هیچ ضرری برای هیچ‌کس ندارد.

اگر اصول تندخوانی را یاد نگیرم چه می‌شود؟

ما در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم؛ هرچقدر اطلاعات بیشتری را در مدت زمان کمتری دریافت کنیم، بهتر می‌توانیم با تکنولوژی‌های جدید حاکم بر دنیای امروز ارتباط برقرار کنیم.

اگر تندخوانی را یاد نگیریم، نمی‌توانیم در کنار مشغله‌های فراروان خود، اطلاعات کاربردی زندگی‌مان را دریافت کنیم و در نتیجه از توسعه فردی عقب می مانیم. سرانه مطالعه به خودی‌خود در کشور ما در پایین‌ترین حد ممکن قرار دارد؛ اگر تندخوانی را یاد نگیریم، میزان مطالعه ما هر روز بیشتر از گذشته کاهش پیدا می‌کند. امروزه حتی استفاده از وسایل عادی زندگی به آموزش بستگی دارد و برای هرچیزی در زندگی باید آموزش ببینیم.

بخش عمده آموزش‌ها به‌صورت متنی ارائه می‌شود. اگر تندخوانی را فرا بگیریم، حتی به‌جای تماشای ویدئوهای چند ساعته آموزشی هم می‌توانیم روی مطالعه محتوای متنی آن‌ها حساب کنیم. در هرحال تندخوانی در عصر حاضر به یکی از ضروری‌ترین مهارت‌ها تبدیل شده است که غافل شدن از آن می‌تواند باعث عقب افتادن رشد شخصیت ما نیز شود.

تندخوانی از کی شروع شد؟

مطمئنم که همه می‌خواهند بدانند این تندخوانی از کی شروع شده است. خب باید بگویم که تندخوانی از یک خانم معلم شروع شد. خانم «اولین وود» اولین کسی بود که در دهه 1950 میلادی با توجه به سرعت مطالعه دانش‌آموزان دبیرستان خود اولین روش‌های تندخوانی را ابداع کرد.

موضوع مطالعه سریع زمانی برای خانم وود اهمیت پیدا کرد که این سوال در ذهنش بوجود آمد که: «چرا برخی افراد با سرعت بالاتری نسبت به افراد دیگر مطالعه می‌کنند؟» خانم وود برای پیدا کردن پاسخ این سوال، خود را مجبور به مطالعه سریع‌تر کرد.

در این تلاش‌ها، او به روش‌هایی دست پیدا کرد که با به‌کارگیری آن‌ها توانست سرعت مطالعه خود را بسیار بالاتر ببرد. سپس این روش‌ها را به دانش‌آموزان خود نیز منتقل کرد.

خانم وود وقتی دید که روش‌هایش برای بقیه افراد هم جواب می‌دهد، شروع به نوشتن کتابی درباره تندخوانی کرد. وی در سال 1959 اولین کتاب تندخوانی خود را منتشر کرد و با این کار باعث ایجاد یک تحول بزرگ در نحوه مطالعه و یادگیری افراد جهان شد.

آیا افراد مشهور هم تندخوانی می‌کردند؟

بله افراد بسیار مشهوری در جهان بوده و هستند که تندخوانی را یاد گرفته و از آن استفاده کرده‌اند و همچنان هم می‌کنند. از جمله مشهورترین افرادی که تندخوانی را شخصاً از خانم وود فراگرفتند می‌توان به جان‌اف کندی و ریچارد نیکسون اشاره کرد که هردو از رؤسای جمهور آمریکا بودند. از دیگر رئیس جمهورهای آمریکا که تندخوانی را بلد بودند می‌توان به روزولت و کارتر اشاره کرد.

بیل گیتس (مؤسس مایرکروسافت و ثروتمندترین مرد دنیا)، آنتونی رابینز (سلطان انگیزه و موفقیت) و وارن بافت (کارآفرین، سرمایه‌گذار و یکی از ثروتمندترین افراد جهان) از جمله افرادی هستند که در صحبت‌ها و یادداشت‌های خود به اهمیت تندخوانی در زندگی خود اشاره کرده‌اند. اگر برای شما آشنایی با افراد ثروتمند ایران جالب می باشد می توانید مقاله ” ثروتمند ترین افراد ایران ” را مطالعه نمایید.

حالا که می‌بینیم چه افراد بزرگی تندخوان بوده‌اند، بهتر است مقاومت را کنار گذاشته و ما هم یکی از تندخوان‌های جامعه جهانی شویم.

برای تندخوانی از کجا شروع کنم؟

پیشنهاد می‌کنم برای شروع تندخوانی از اولین روش خانم وود استفاده کنید؛ البته این روش چنان هم برای ما ناشناخته نیست؛ احتمالاً همگی ما گاهی ناخودآگاه از این روش استفاده کرده‌ایم.

اولین روش خانم وود برای سرعت بخشیدن به روند مطالعه‌اش با نشانگر شروع شد. یعنی برای اینکه خطوط متن را به‌درستی تشخیص دهیم از یک نشانگر مانند مداد، خودکار یا هر وسیله دیگری برای دنبال کردن خطوط استفاده کنیم.

با این کار خطای چشم را به حداقل رسانده و سرعت خواندنمان را افزایش می‌دهیم. البته در تند خوانی اصولی، به جای اینکه نشانگر یا خودکار خود را روی تک‌ تک کلمات متن جابه‌جا کنیم، آن را روی یک خط نگه‌می‌داریم؛ با خواندن یک خط یا عبارت، نشانگر را به خط یا عبارت بعدی منتقل می‌کنیم.

البته هر روش و تکنیک تند خوانی به تمرین فراوان نیاز دارد. حتی استفاده از نشانگر هم برای جا افتادن و تبدیل شدن به عادت به تمرین نیاز دارد. بنابراین از همین امروز شروع به تمرین تند خوانی کنید و برای افزایش سرعت مطالعه‌تان از نشانگر شروع کنید. در ادامه به بررسی سایر روش‌های تندخوانی نیز خواهیم پرداخت.

چطور تندخوانی خود را بسنجم؟

افراد به‌صورت متوسط بین 150 تا 300 کلمه در دقیقه مطالعه می‌کنند. این آمار با فراگیری تند خوانی می‌تواند تا 1500 الی 2700 کلمه در دقیقه افزایش پیدا کند. برای اینکه بفهمید در حال حاضر سرعت‌ مطالعه‌تان در چه حدی قرار دارد، از روش زیر استفاده کنید: یک متن روان و سلیس انتخاب کرده و تعداد کلمات موجود در یک صفحه آن را بشمارید.

تعداد کلمات را یادداشت کنید. کرنومتر گوشی‌تان را تنظیم کرده و شروع به خواندن آن صفحه کنید. پس از اینکه مطالعه صفحه موردنظرتان تمام شد، بلافاصله کرنومتر را متوقف کنید.

اگر صفحه را کمتر از یک دقیقه خوانده‌اید، صفحات بیشتری را مطالعه کنید و ببینید در یک دقیقه چند صفحه خوانده‌اید. (بهتر است با شمارش کلمات چند صفحه از کتاب، یک میانگین بدست بیاورید تا مجبور نشوید تعداد کلمات هر صفحه را جداگانه بشمارید).

سرعت مطالعه با مقیاس WPM محاسبه می‌شود. wpm مخفف عبارت «word per minute» به معنی «کلمه در دقیقه» است. بنابراین توصیه می‌شود تعداد کلمات مطالعه شده در هر دقیقه را معیار سرعت تندخوانی خود قرار دهید.

در ابتدای تند خوانی حتماً از متون روان استفاده کنید و از مطالعه متن‌های پیچیده و سخت بپرهیزید. البته مطالعه علاوه بر کتاب شامل مطالعه روزنامه، مجله، فایل‌های الکترونیکی، مقالات، توضیحات و راهنمایی‌ها، پست‌ها و کامنت‌های شبکه‌های اجتماعی و پیام‌های نوشته شده روی دیوارهای شهر هم می‌باشد.

انواع تکنیک‌های تندخوانی

بهتر است به سراغ انواع تکنیک‌ها برویم که باعث می‌شوند تبدیل به تندخوان شویم. تکنیک های تند خوانی زیادی وجود دارند که از ساده تا پیشرفته دسته‌بندی شده‌اند. تکنیک های تندخوانی پیشرفته و حرفه‌ای معمولاً در دوره‌های تندخوانی که توسط اساتید بزرگ کشورمان برگزار می‌شوند، آموزش داده می‌شوند.

اما تکنیک‌های اولیه و ساده‌تر را می‌توانید از طریق مقالات و کتابچه‌های الکترونیکی رایگان هم دریافت کنید. در این مطلب به معرفی و آموزش تند خوانی با استفاده از اولین و رایج‌ترین آموزش تندخوانی می‌پردازیم. این تکنیک‌های اولیه به قرار زیر هستند:

• حذف بلندخوانی

اکثر افراد عادت دارند تا در هنگام مطالعه، متون را با صدای بلند بخوانند. البته بعضی دیگر متن را زیرلب زمزمه می‌کنند؛ هردوی این عادت‌ها از سرعت مطالعه می‌کاهد. بنابراین اگر شما نیز چنین عادت‌هایی دارید، باید برای فراگیری تندخوانی، این عادات را ترک کنید. آن‌‌گاه متوجه می‌شوید که تنها با حذف همین عادت، چقدر سرعت‌تان در مطالعه بیشتر شده است.

• عدم بازگشت به متون مطالعه شده

گروهی دیگر از افراد هستند که وقتی یک صفحه را مطالعه می‌کنند، برمی‌گردند و بعضی از پاراگراف‌ها را دوباره می‌خوانند. برای افزایش سرعت خواندن، بهتر است از این کار جلوگیری کنید. با افزایش سرعت، تمرکز شما تقویت شده و یکبار مطالعه می‌تواند مفهوم اصلی متن‌ها را به شما منتقل کند. (گاهی اساتید توصیه می‌کنند تا اگر به متن هم برگشتید، آن را با سرعت بخوانید.)

• مطالعه هدفمند

قبل از شروع مطالعه، هدف خود از خواندن یک متن را تعیین کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا با ذهنی آماده‌تر شروع به خواندن کنید و از مطالعه مطالب اضافی و حاشیه‌ای جلوگیری می‌شود.

• نکته‌خوانی

این تکنیک در ابتدای کار توصیه نمی‌شود؛ چون در آن باید در متن فقط به دنبال جملاتی باشید که معنی کلی متن را به شما برساند و از خواندن تمام متن جلوگیری کنید.

• تکنیک اسکیم و اسکن

اسکیم (Skimming) خواندن سرخط‌ها و سرتیترها است اما اسکن (Scanning) به خواندن تمام جزئیات یک متن گفته می‌شود. وقتی شما تمام تیترهای یک مقاله یا صفحه را می‌خوانید تا به هدف اصلی متن پی ببرید، اصطلاحاً آن متن را اسکیم کرده‌اید. حالا اگر در محتویات مقاله یا متن به دنبال جزئیات خاصی بگردید و تمام قسمت‌ها را مطالعه کنید، اصطلاحاً آن متن را اسکن کرده‌اید.

• عبارت‌ خوانی

افرادی هستند که تک ‌تک کلمات یک صفحه را به‌صورت انفرادی می‌خوانند که سرعت مطالعه و درک مطلب را بسیار کاهش می‌دهد. بهتر است متون به‌ شکل دسته‌جمعی، به دنبال هم و بدون مکث خوانده شوند که به آن «عبارت‌خوانی» گفته می‌شود.

• افزایش زاویه دید

در تکنیک‌های تند خوانی پیشرفته‌تر، توصیه می‌شود تا تنها به دنبال کلمات کلیدی یک متن باشید. شما تنها زمانی می‌توانید با نگاه اولیه به یک صفحه، مهم‌ترین کلمات و جملات آن را ببینید که زاویه و حوزه دید خود را افزایش داده باشید.

برای افزایش زاویه دید، روش‌های مختلفی وجود دارد که در دورهای تند خوانی آموزش داده می‌شوند. یکی از این روش‌ها نوشتن اعداد یک تا 50 به‌صورت پراکنده در یک صفحه است. شما باید با نگاه کردن به صفحه اعداد موردنظر خود را به ترتیب پیدا کنید و هربار سرعت خود را در پیدا کرده اعداد بسنجید.

• گرم کردم چشم

گرم کردن چشم از خستگی چشم‌ها در حین مطالعه جلوگیری می‌کند. این گرم کردن دقیقاً مانند حرکات ورزشی است که در ابتدای تمرینات برای گرم کردن بدن انجام می‌شود. برای گرم کردن چشم‌ها لازم است تا روزانه چند دقیقه‌ای پلک‌های خود را مالش دهید، به‌صورت مدور مردمک چشم‌ها را بچرخانید، چند دقیقه به دوردست خیره شوید یا ضمن دنبال کردن انگشت خود، آن را جلوی بینی جلو و عقب کنید.

• برعکس‌خوانی

برعکس‌خوانی یکی از تکنیک‌های تند خوانی است که ممکن است در ابتدا برای‌تان بسیار سخت و نامفهوم باشد اما به مرور بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود. یک متن روان بدون تصویر انتخاب کنید و آن را برعکس نگه‌دارید و سعی کنید بخوانید. باید فاصله شما از متن بین 30 تا 50 سانتی‌متر باشد، اما بعداً این فاصله را بیشتر کنید.

همان‌طور که در قسمت‌های بالا هم ذکر شد تندخوانی در کنار مزیت‌هایی که دارد معایبی نیز دارد. تندخوانی می‌تواند یکی از بهترین راه‌های تقویت ذهن باشد اما باید مراقب معایب تندخوانی هم باشید. این کار باعث می‌شود که فقط در زمان‌هایی از تندخوانی کمک بگیرید که واقعا نیاز به تندخوانی دارید. روش تندخوانی در قسمت‌هایی از مقاله شرح داده شد اما باید در نظر داشته باشید که برخی از روش‌های تندخوانی برای برخی افراد مناسب نیستند. بهتر است این نکته را هم در نظر داشته باشید که برخی از روش‌های تندخوانی معایب بیش‌تری نسبت به برخی دیگر از روش‌ها دارند. به‌طور کلی تندخوانی می‌تواند یک روش مناسب برای مطالعه باشد اما دقت داشته باشید که استفاده همیشگی از آن باعث بروز مشکلاتی می‌شود. برای مثال مطالعه برخی از دروس به روش تندخوانی مشکلات زیادی برای شما به همراه دارد. پس در این مطلب پاسخ کاملی به تندخوانی چیست داده شد و معایب آن نیز بیان شد، شما با مطالعه دقیق این مقاله می‌توانید متوجه شوید که تندخوانی در چه زمان‌هایی برای شما مفید است و در چه زمان‌هایی نباید از آن استفاده کرد.

نتیجه‌گیری نهایی

اکثر افراد همیشه از اینکه برای انجام کارهایشان وقت کافی ندارند، گله می‌کنند. تندخوانی روشی است که به ما کمک می‌کند در کنار آموزش‌ و مطالعات خود، برای تمام کارهای خود وقت کافی داشته باشیم. تقویت مهارت تند خوانی سرعت یادگیری، تمرکز و درک مطلب ما را بشدت افزایش می‌دهد و موجب  افزایش مهارت توسعه فردی می شود.

غافل شدن از موضوع تندخوانی می‌تواند باعث هدر رفتن وقت زیادی از ما شود که می‌توانیم به امور دیگر زندگی‌مان اختصاص دهیم. اکثر افراد مشهور از تندخوانی استفاده می‌کنند تا سرعت یادگیری خود را بالا ببرند. برای استفاده از اطلاعات عمومی و تخصصی، فراگیری روش‌های تندخوانی ضروری به نظر می‌رسد.

انواع تکنیک‌های افزایش سرعت مطالعه با تمرینات پی‌درپی در ذهن ما نهادینه می‌شوند. بنابراین بهتر است با داشتن برنامه ریزی روزانه  به‌ صورت دقیق عمل کنیم و برای آموزش تندخوانی خود، هر روز چند دقیقه تمرین داشته باشیم. یادتان باشد بدون تمرین کردن، دستیابی به رتبه خوب تندخوانی امکان پذیر نیست.

اگرچه تندخوانی برای تمام افراد مفید است اما برای دانشجویان و دانش‌آموزان به مراتب باهمیت‌تر است. این گروه از جامعه در کنار سایر فعالیت‌های روزانه خود باید بتوانند کتاب‌های درسی خود را نیز مطالعه کنند. تندخوانی به آن‌ها کمک خواهد کرد تا با صرف زمان کمی، تمام درس‌هایشان را فرا بگیرند و بدون استرس در جلسات امتحانی خود حاضر شوند.

برخی از سوالات رایج