فارکس چیست؟
بازار تبادل ارز خارجی یا همان فارکس (FOREX) از لغت انگلیسی Foreign Exchange Market برگرفته شده است و ساده ترین تعریف برای آن، داد و ستد ارز خارجی و یا تبدیل یک ارز خارجی به ارز دیگر است. بازار فارکس، بزرگ ترین و شناورترین بازار دنیاست که ارزش معاملات روزانه در آن به 5 تریلیون دلار می‌رسد.
در سال 1971 زمینه‌ای برای ارزها ایجاد شد تا به صورت آزادانه معامله شده و قیمت یک ارز به جای این که توسط دولت‌ها و به واسطه سیاست آن‌ها تعیین شود، با توجه به عرضه و تقاضای بازار تعیین شده که باعث به وجود آمدن جریانی به نام تبادل ارزهای خارجی شد.
در واقع بازار تبادلات ارزی در سال 1971 ایجاد گرید اما چون این معاملات فقط از طریق تلفن و یا دورنگار به صورت محدود انجام می‌شد، تنها سرمایه گذاران فارکس را بانک های بزرگ و ثروت مندان تشکیل می‌دادند. اما با پیشرفت وسایل ارتباطی از سال 1998 با به وجود آمدن شبکه جهانی اینترنت، این امکان به وجود آمد تا تمام مردم دنیا از بازار فارکس استفاده کرده و به سرمایه‌گذاری بپردازند. طولی نکشید که فارکس به بزرگ ترین بازار مالی دنیا تبدیل شده و هر روز نیز به تعداد سرمایه گذاران آن افزوده می‌شود.
ویژگی‌های معاملات فارکس
ویژگی های خاص بازار فارکس باعث شده تا سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در بازار بورس، به بازار فارکس روی آورده و به راحتی به معاملات ارزی خود بپردازند. مهم‌ترین ویژگی های فارکس عبارت‌اند از:
ساعت کاری 24 ساعته
سرمایه گذاران باز فارکس می‌توانند در هر ساعتی از شبانه روز به تبادلات و معاملات ارزی خود بپردازند. این ویژگی باعث می شود سرمایه گذاران بدون عجله و با فرصت بیش‌تر در بازار فارکس حضور داشته و معاملات ارزی خود را با صبر و دقت انجام دهند.
دسترسی آسان
یک رایانه و یا لپ تاپ که به شبکه اینترنت متصل باشد، تنها وسایل مورد نیاز برای انجام معاملات فارکس است که باعث شده سرمایه گذاران در هر مکان و زمانی توانایی انجام مبادلات ارزی را داشته باشند.
بازار دو طرفه
یکی از مهم ترین ویژگی های بازار فارکس این است که سرمایه گذار در هر لحظه می‌تواند بدون این که در صف منتظر بمانند، هم خرید هم فروش انجام دهند. به همین دلیل سرمایه گذاران می توانند با کاهش قیمت ارز نیز به سود برسند یعنی با فروش ارز خود و خرید با قیمت پایین تر از روند نزولی بازار نیز سود ببرند. در حالی که در بازار بورس فقط با رشد سهم می توان با خرید در کف و با فروش در قیمت بالا به سود رسید.
معاملات آزمایشی
سرمایه گذاران می توانند قبل شروع به خرید و فروش ارز، برای تمرین و آشنایی با محیط و شرایط بازار فارکس، با استفاده از یک حساب مجازی که به آن ها دمو (Demo) گفته می‌شود، استفاده کرده و خود را برای سرمایه گذاری بدون این که سود یا ضرری ببینید، آماده کنید.
تحلیل پذیری
بانک ها و موسسات معتبر مالی دنیا اخبار و اطلاعات ارزی خود را همزمان به تمام نقاط دنیا در دسترس همگان قرار داده که با استفاده از این اطلاعات و تحلیل و بررسی آن ها می توانید به راحتی روند بازار را تخمین بزنید و انتظار افت یا سعود عجیبی از بازار فارکس نداشته باشید.
نقد شوندگی حداکثری
سرمایه‌گذاران فارکس نیازی به یافتن خریدار یا فروشنده نیاز ندارند و به راحتی می تواند معاملات سنگین را با استفاده از نرخ‌های جاری، بدون محدودیت به فروش برساند؛ زیرا بازار فارکس بر اساس معاملات سنگین ارزی عمل می‌کند.
کارمزد کم
کارگزاری های بازار فارکس، برای خدماتی که ارائه می دهند پولی دریافت نمی‌کنند. این کارگزاری ها فقط از سرمایه گذار کارمزد ناچیزی برای انجام معاملات آن ها دریافت می کند که به آن اصطلاحات اسپرد گفته می شود.
تفاوت‌های بازار بورس با بازار فارکس
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که فرق بازار بورس با بازار forex چیست؟ بازار سرمایه و بازار فارکس تفاوت های زیادی با هم داشته و هر کدام در زمینه خاصی از دیگری برتری دارند. این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:
ورود به بورس با خطراتی نیز همراه است. به همین خاطر توصیه می شود هرکس قبل از ورود به بازار بورس،” آموزش صفر تا صد بورس” را بگذراند که با مفاهیم پایه این بازار آشنا شود
ساعت کاری
ساعت کاری بازار بورس تهران از ساعت 9 صبح تا 12:30 روزهای شنبه تا چهارشنبه، و بازار بورس آمریکا از 9:30 صبح است که تا 17 ادامه دارد. در این مدت اگر تغییراتی در قیمت ها ایجاد شود، سرمایه گذار مجبور است تا روز بعد صبر کنند تا بازار دوباره شروع به کار کرده تا بتوانند معاملات خود را به سرانجام برسانند.
اما بازار تبادلات ارز فارکس از روز دوشنبه تا جمعه، 24 ساعته برای سرمایه گذاران باز بوده و آن‌ها می توانند در هر زمان از امکانات بازار بهره‌مند شوند. بنابراین در بازار فارکس دیگر نیاز نیست با تغییرات در قیمت‌ها تا فردای آن روز صبر کنید، بلکه در همان لحظه می توانید معاملات خود را انجام دهید.
اعتبار اهرمی در فارکس
در بازار فارکس سرمایه گذران با استفاده از اعتباری که کارگزاری در اختیار آن ها قرار می دهد می توانند به انجام معاملات بپردازند. این اعتبار که به آن اعتبار اهرمی(Leverage) گفته می شود به منظور افزایش قدرت خرید سرمایه گذاران در بازار ارز فارکس به وجود آمده تا مردم بتوانند تا حتی 100 برابر سرمایه خود در این بازار سرمایه گذاری کنند. از طرف دیگر، استفاده از اعتبار اهرمی ریسک بالایی دارد، زیرا اگر بی رویه و بدون مدیریت صحیح از آن استفاده کنید، کل سرمایه خود را به باد داده و ضررهای سنگینی به جا خواهید گذاشت.
اما در بازار بورس اعتباری وجود نداشته و سرمایه گذاران همه پول مورد نیاز برای خرید یک سهم را یک جا و در همان زمان پرداخت کنند.
اگر قصد انتخاب بهترین کارگزاری بورس را دارید بهتون پیشنهاد می کنیم مقاله ” بهترین کارگزاری بورس در ایران” را مطالعه کنید
سودآوری دو طرفه
در بازار بورس برای انجام یک معامله سود آور، می‌بایست سهام را در قیمت پایین و یا کف خریده و پس از افزایش قیمت آن به فروش رساند. یعنی در بازار بورس فقط در زمانی می توان به سود رسید که روند بازار از نزولی به صعودی تبدیل شود.
اما در بازار فارکس چون ارزها به صورت جفت معامله می شوند می‌توان هم در شیب صعودی و هم در شیب نزولی سودآوری کرد. یعنی با خرید ارز اول، همان لحظه می توان ارز دوم را به فروش رساند.
جفت ارزها در بازار فارکس
همان‌طور که گفته شد، در بازار فارکس ارزها به صورت جفت ارز معامله می شوند. به زبان ساده چون ارزش یک ارز را باید نسبت به ارز دیگری سنجید، معاملات فارکس به صورت جفت ارز انجام می‌شوند. این جفت ارز فارکس به سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند:
جفت ارزهای اصلی (Majors)
به جفت ارزهایی که یکی از ارزهای تشکیل دهنده آن دلار آمریکا باشد، جفت ارز اصلی می‌گویند. به دلیل این که دلار آمریکا یک ارز بین المللی به حساب می آید، حدود 70% از سرمایه گذاران از این نوع جفت ارز استفاده کرده که دارای قابلیت نقد شوندگی بالا و کارمزد کم است. ارزهای موجود در این دسته از مهم ترین و قدرت مند ترین ارزهای دنیا بوده که دارای نوسان کمی در بازار فارکس می‌باشند.
جفت ارزهای فرعی یا کراس (Minors)
به جفت ارزهای فاقد دلار، جفت ارزهای فرعی می‌گویند. این نوع جفت ارزها که محبوبیت کمتری نسبت به جفت ارزهای اصلی دارند، در بازار فارکس ثبات کمتری داشته و برای معامله آن کارمزد بیش تری از سرمایه گذاران دریافت می‌شود.
جفت ارزهای ناشناس (Exotic)
جفت ارزهایی که شامل یک ارز از یکی از اقتصاد‌های نو ظهور باشد جزو دسته‌ی جفت ارزهای ناشناس قرار می‌گیرد. این نوع جفت ارز به خاطر نوسانات شدید و قیمت کارمزد بسیار بالا، محبوبیت بسیار کمی در بین سرمایه گذاران بازار فارکس دارد.
فارکس تایم چیست
کارگزار فارکس تایم یا همان بروکر FXTM یکی از موفق ترین کارگزارهای دنیاست که به کاربران فارسی زبان هم خدمات ارائه می‌کند. این کارگزاری که در سال 2011 تاسیس شده، بیش از 2 میلیون کاربر در 150 کشور جهان دارد. سایت فارکس تایم به دلیل غیر قانونی بودن بازار فارکس در ایران فیلتر شده است و امکان دسترسی به آن وجود ندارد.
بازار فارکس در ایران
فعالیت بازار فارکس در ایران به دلیل شبهه ربوی بودن معاملات آن و همچنین بحث خروج ارز از ایران غیر قانونی اعلام شده است. همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر ارزش ریال از بسیاری از ارزهای دیگر کمتر است و خروج ارز از کشور فقط باعث زیان بیش‌تر اقتصاد داخلی کشورمان می‌شود. علاوه بر خروج ارز از کشور، فارکس به خاطر وجود سیستم اعتباری یا همان Leverage باعث زیان و از دست دادن سرمایه بسیاری از سرمایه گذاران داخلی و حتی خارجی شده است. دلایل ذکر شده موجب شد فعالیت بازار فارکس، چندی پس از ورود آن به ایران متوقف و غیرقانونی اعلام شود.
فارکس به خاطر در دسترسی شبانه روزی و سیستم اعتباری آن در دنیا طرفداران بسیاری دارد اما به دلیل عدم مدیریت اعتبار اهرمی بسیاری از سرمایه گذاران سرمایه خود را در این بازار از دست داده‌اند؛ به طوری تا کنون فقط 30% از سرمایه گذاران فعال در بازار فارکس به سود خوبی در آن دست یافته‌اند. به همین دلیل است که جمهوری اسلامی ایران این بازار را غیر قانونی شمرده و مردم را از هر گونه فعالیت و یا ترویج بازار فارکس منع می کند. هدف محتویات این مقاله صرفا برای آشنایی و کسب اطلاعات بیش تر از بازار جهانی بوده و مسئولیت استفاده از آن بر عهده خواننده می باشد.
برخی از سوالات رایج:
1. فارکس چیست؟
ساده ترین تعریفی که می توان برای فارکس ارائه داد مبادلات ارز خارجی و تبدیل یک ارز به ارز دیگر است. مزیت بازار فارکس گستردگی و شناور بودن آن است.
2. ویژگی بازار فارکس چیست؟
1. ساعت کاری 24 ساعته
2. دسترسی آسان
3. بازار دو طرفه
4. تحلیل پذیری
5. نقدشوندگی حداکثری
3. بازار فارکس در ایران چگونه است؟
به دلیل مشکلات خروج ارز از کشور بازار فارکس غیر قانونی اعلام شده است. به همین دلیل در افراد در ایران تمایل زیادی به این بازار ندارند.
