در صورتی که با لیست نرم افزارهای open source سر و کار داشته باشید حتما واژه متن باز به گوشتان خورده است. حال شاید این سوال برایتان پیش بیاید که متن باز چیست (open source چیست) ؟ و اساسا به چه برنامه‌هایی متن باز می‌گویند؟ متن بازها همان طور که از نام‌شان پیداست ساختاری دارند که در اختیار عموم قرار دارد و می‌توان آن را به اشتراک گذاشت و یا تغییراتی را بر روی آن‌ها اعمال کرد. اپن سورس چیست؟
به طور ساده می‌توان گفت که متن بازها نرم افزارهایی هستند که کدهای آن در اختیار عموم قرار دارد. اپن سورس ها امروزه رواج بسیاری پیدا کرده و اغلب برنامه نرم افزارها به صورت متن باز طراحی می‌گردد. در ادامه مطلب توضیحات بیش‌تری در مورد متن باز ارائه می‌دهیم.
متن باز چیست؟
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که متن باز چیست؟ ( open source چیست) نرم افزار متن باز به نرم افزارهایی هستند که کد آن‌ها در دسترس افراد قرار داشته و امکان مشاهده و ویرایش آن وجود دارد. این نوع نرم افزارها این امکان را به برنامه نویسان می دهند که به کدها دسترسی داشته و بتوانند آن ها را ویرایش کرده و عملکرد جدید را به آن اضافه کنند.
این گونه نرم افزارها می‌توانند به هر شکلی که شما دوست داشته باشید تغییر یابند و به شکل دلخواه شما طراحی گردند ولی نرم افزارهایی که متن باز نیستند تنها توسط شرکت‌های سازنده قابل تغییر می‌باشند.
مزایا و معایب متن باز چیست؟
متن بازها نیز مانند هر امکاناتی دارای نقاط ضعف و قدرتی است که در ادامه به آن می‌پردازیم. از جمله مزایای متن باز عبارت است از:
دسترسی رایگان متن باز
از جمله اصلی ترین ویژگی‌های متن بازها که باعث محبوبیت آن ها شده، رایگان بودن این نرم افزارها می باشد. همچنین با استفاده از این نرم افزارها و کدهای آن می توان نرم افزارهای جدیدی را نیز طراحی کرده و معمولا آن ها نیز به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می‌گیرد.
پلاگین‌های جدید و پیشرفته در سیستم‌های متن باز چیست؟
پلاگین‌ها افزونه‌هایی هستند که قابلیت‌های جدیدی را وارد نرم افزار می‌کنند و یا عیب و ایرادی را در نرم افزار از بین می‌برند. به عنوان مثال نرم افزار طراحی شده فاقد این قابلیت است که محتوا را به صورت مستقیم دانلود کند و افزودن پلاگین این ایراد را برطرف کرده و شما می‌توانید به صورت مستقیم محتوای دلخواه خود را دانلود کنید.
رفع آسان تر و بهتر باگ‌ها
باگ‌ها در واقع یکی از مشکلات‌های کدهای برنامه نویسی است و وجود این مشکل می‌تواند باعث اختلال در عملکرد نرم افزار شود به همین دلیل شرکت‌های برنامه نویسی پس از ارائه رسمی نرم افزار آن را در اختیار برنامه نویسان قرار می‌دهند تا بررسی شده و ایرادهای آن برطرف شود. این مشکل حتی در بهترین زبان های برنامه نویسی بچشم می آید.
قابلیت سفارشی سازی در متن باز چیست؟
همان طور که عنوان کردیم، لیست نرم افزارهای open source قابل ویرایش هستند و می‌توان به آن امکانات جدیدی را اضافه کرد و این نرم افزارها را بروز رسانی نمود. متن بازها به راحتی می‌توانند توسط برنامه نویسان دریافت شده و به دلخواه شما طراحی گردند و مطابق با سلیقه شما سفارشی شوند. در اصل یکی از روش های کسب درآمد از برنامه نویسی سفارشی سازی در متن باز می باشد .
کیفیت
این نرم افزارها توسط برنامه نویسان در کل جهان بررسی شده و هر کدام از این افراد سعی می‌کنند تا با استفاده از تخصص خود به شکلی اصولی این نرم افزارها را بروز رسانی کرده و مشکلات آن را برطرف کنند و قابلیت‌های جدیدی را به آن ها اضافه نمایند. به همین دلیل متن بازها به مرور بهبود یافته و قابلیت‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود.
معایب سیستم های متن باز چیست؟
معایت سیستم اپن سورس چیست؟
عدم وجود پشتیبان فنی
نرم افزارهای متن باز معمولا فاقد پشتیبان هستند زیرا این نرم افزارها به صورت مداوم توسط برنامه نویسان در حال تغییر و بروز رسانی است و از آن جا که شرکت سازنده نمی‌تواند به صورت مداوم این نرم افزارها را بررسی کند، پشتیبانی از این نرم افزارها کار سخت و زمان‌بری است.
پایین بودن امنیت
نرم افزارهای متن باز با کمی بی‌اخلاقی می‌تواند مورد سوء استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال برنامه تلگرام دارای مشابهات بسیاری است و نسخه‌های غیر اصل آن مثل موبوگرام و تلگرام طلایی، امنیت کافی را نداشته و امکان دارد که از اطلاعات کاربران سوء استفاده گردد.
سیستم عامل متن باز چیست؟
به تمامی نسخه‌های موجود بر روی گوشی‌ها و رایانه‌ها سیستم عامل می‌گویند. برخی از نرم افزاها مانند ویندوز کدهای آن تنها توسط شرکت سازنده محفوظ است، ولی کدهای متن بازها به راحتی در دسترس عموم بوده و امکان ویرایش و تغییر در آن وجود دارد. سیستم عاملی همچون اندروید متن باز بوده و برنامه نویسان می‌توانند آن را ویرایش کرده و باگ های احتمالی آن را از بین ببرند.
انواع نرم افزارهای متن باز چیست؟
از جمله معروف ترین لیست نرم افزارهای open source عبارت است از:
لینوکس
سیستم عامل لینوکس برای کامپیوتر و لپ تاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد و از جمله سیستم عامل متن باز محسوب می‌شود. این نرم افزار امنیت بالایی داشته و ویروس کمی برای آن طراحی شده است. لینوکس قدمت بالایی داشته و بسیار کاربردی است و توسط شرکت بزرگ پشتیبانی می‌گردد.
اندروید
اندروید نیز همان طور که می‌دانید از جمله سیستم عامل‌های متن باز بوده و براساس لینوکس طراحی شده است. این سیستم از امنیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در حال حاضر یکی از بهترین و معتبرترین نرم افزارهای کاربردی به شمار می‌رود. این نرم افزار در عصر کنونی طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است.
وردپرس
اگر در حوزه کسب و کارهای اینترنتی در حال فعالیت هستید احتمالا با وردپرس بسیار سر و کار داشته اید. این نرم افزارها قدرتمندترین اپن سورس در جهان بوده و بسیاری از وبسایت‌ها با استفاده از این قابلیت طراحی شده است. وردپرس نسخه‌ای بسیار کاربردی برای مدیریت سرورها محسوب می‌شود و استفاده از آن بسیار آسان است.
تلگرام
تلگرام یکی از محبوب‌ترین پیام رسان‌ها بوده که قابلیت‌های زیادی را دارای است. این پیام رسان امکانات بسیاری داشته و شما می‌توانید نرم افزارهای غیر اصل آن را به وفور در بازارهای اینترنتی مشاهده کنید.
متن باز در ایران
متن بازها تنها مختص به برنامه های خارجی نبوده و برخی از برنامه‌های طراحی شده در ایران نیز به صورت اپن سورس بوده و کدهای آن قابل دسترسی است و می توان تغییراتی را بر روی آن اعمال کرد. این برنامه‌ها مخصوص شرکت و یا خدمات خاصی ارائه می‌شود.
ویژگی اپن سورس ها
- دسترسی رایگان
- کد منبع قابل دسترسی
- امکان تغییر و بروز رسانی
- امکان ارتقاء نرم افزارها
- قابلیت افزودن امکانات ویژه
- قابل سفارشی سازی
تفاوت نرم افزارهای متن بازها با سایر نرم افزارها در چیست؟
نرم افزارهایی که اپن سورس نیستند و به صورت اختصاصی طراحی شده‌اند، کدهای آن ها تنها توسط سازندگانشان قابل مشاهده بوده و به صورت سفارشی طراحی شده اند و سایر افراد نمی توانند به کدهای این نرم افزارها دسترسی داشته و تغییراتی را بر روی آن ایجاد کنند. این گونه نرم افزارها دارای پشتیبانی بوده و بروز‌رسانی و ایجاد تغییرات بر روی آن‌ها تنها توسط شرکت سازنده انجام می‌شود و کدهای آن در دسترس سایر برنامه نویسان نمی‌باشد.
جمع بندی
با بررسی نرم افزارهای متن باز به این نتیجه می‌رسیم که این گونه نرم افزارها در آینده کاربردهای بسیاری را خواهند داشت و با وجود تمامی معایب و نواقصی که دارند، بیشتر مردم را جذب می‌کنند.
البته لازم به ذکر است که سیستم عامل های اپن سورس به دلیل در دسترسی عموم، فاقد پشتیبانی بوده و هیچ ضمانتی برای آن‌ها وجود ندارد ولی چنانچه متن بازها به دست برنامه نویسان حرفه‌ای طراحی گردد، دیگر نیازی به پشتیبانی نخواهند داشت.
برخی از سوالات رایج:
1. متن باز را توضیح دهید؟
به برنامه هایی متن باز می گویند که در دسترس عموم افراد قرار دارند و افراد می توانند از آن استفاده کنند یا تغییراتی در آن ها به وجود آورند.
2. مزایای متن باز چیست؟
1. دسترسی رایگان
2. رفع آسان تر و بهتر پلاگین ها
3. کیفیت بهتر این نرم افزارها
3. معایب متن باز چیست؟
1. عدم پشتیبانی فنی
2. پایین بودن امنیت
